بیماری متاستاز ریه چیست؟
متاستاز ریه سرطان ثانویه ریه است. یکی از چالشهای بزرگ پزشکان و بیماران مبتلا به انواع سرطان، سرایت و گسترش سلولهای سرطانی به دیگر بافتها و اندامهای بدن است. به این حالت متاستاز گفته میشود که میتواند در انواع سرطانها و در قسمتهای مختلف بدن ایجاد شود. گاهی ممکن است سلولهای سرطانی از بخشی به ریه منتقل شود و باعث متاستاز ریه شود. در این مقاله میخواهیم در مورد متاستاز ریه صحبت کنیم.
برای مطالعه مطالب مرتبط کلیک کنید:
معرفی بیماری سیاه سرفه و علائم آن
فهرست عناوین
متاستاز ریه چیست؟
سرطانی که از یک قسمت بدن شروع میشود و به ریهها سرایت میکند متاستاز ریه نامیده میشود. گاهی اوقات به آن تومورهای متاستاتیک ریه نیز میگویند. بیماری سرطان که از ریه شروع میشود متفاوت است و سرطان اولیه ریه نامیده میشود.
متاستاز ریه یک وضعیت جدی و تهدیدکننده زندگی است که درمان موفقیتآمیز آن دشوار است، اگرچه در موارد خاص بیمار میتواند سالها با برداشتن تومورهای متاستاتیک زنده بماند یا حتی گاهی اوقات درمان شود.
سرطان ریه به کجا متاستاز میدهد؟
سرطان ریه از خطرناکترین بیماری های ریه است. اگر محل اولیه سرطان شما در ریهها باشد، سرطان معمولاً به مناطق زیر گسترش مییابد:
- ریه دیگر
- غدد فوقکلیوی
- گرههای لنفاوی
- استخوانها
- مغز
- کبد
متاستازهای ریه اگرچه کمتر شایع هستند، میتوانند به معده، روده، پانکراس و کلیهها نیز سرایت کنند.
متاستاز ریه در کودکان
در کودکان بهندرت این احتمال وجود دارد که متاستاز ریه یا سرطان ثانویه ریه به دنبال ابتلای آنها به انواع سرطان خون حاد ایجاد شود.
متاستاز ریه در بزرگسالان
در بزرگسالان متاستاز ریه میتواند به عنوان سرطان ثانویه ریهها بعد از ابتلا به انواع سرطانها مانند سرطان کبد، پانکراس، پستان و بیضه ایجاد شود.
شیوع متاستاز ریه
ریه یکی از اندامهایی است که احتمال سرایت سلولهای بدخیم سرطانی از دیگر نقاط بدن به آن زیاد است. متاستاز ریه تقریباً از هر سه بیمار مبتلا به سرطان بدخیم و پیشرفته در یک نفر از آنها دیده میشود.
علائم متاستاز ریه
متاستازهای ریه ممکن است در ابتدا هیچ علامتی ایجاد نکنند. علائم بسته به تعداد تومورها و محل قرارگیری آنها در ریهها متفاوت است. سایر شرایط سلامتی میتوانند علائم مشابه متاستازهای ریه را ایجاد کنند. با این حال علائم زیر میتواند نشاندهنده بروز مشکلات جدی در ریهها و از علائم سرطان ریه باشد:
- سرفهای که از بین نمیرود.
- تنگی نفس
- عفونتهای مکرر قفسه سینه
- سرفه کردن همراه با خون یا خلط خونی
- درد یا ناراحتی در قفسه سینه
- کاهش وزن ناخواسته
- ضعف شدید
- خسخس سینه
گاهی اوقات رشد سرطانی به طور تصادفی زمانی که پزشک به دلایل دیگر از بیمار رادیوگرافی قفسه سینه میگیرد، کشف میشود.
طول عمر در متاستاز ریه
نهتنها در مورد متاستاز ریه بلکه در خصوص هیچ یک از انواع سرطانها نمیتوان تخمین دقیقی از طول عمر بیماران ارائه داد. طول عمر مفید بیماران با متاستاز ریه به نوع سرطان، تعداد متاستازهای ریه و اینکه آیا امکان جراحی برای بیمار وجود دارد یا خیر تعیین میشود.
برای اکثر بیماران با متاستازهای ریوی میزان بقا تنها چند ماه در نظر گرفته میشود. اما برخی از افراد میتوانند سالها زنده بمانند، به خصوص اگر امکان جراحی برای برداشتن متاستازها وجود داشته باشد. برخی از افراد ممکن است بسیار طولانیتر از حد انتظار زندگی کنند، در حالی که برخی دیگر ممکن است زودتر از حد انتظار بمیرند.
علت متاستاز ریه
علت اصلی متاستاز ریه به عملکرد ریهها برمیگردد. ریهها اندامهای حساس و بافت نرمی هستند که در بسیاری از عملکردهای ضروری بدن نقش اساسی دارند. فرایندهای ریه به طرق مختلف با سایر سیستمهای بدن – برای انتقال اکسیژن، مواد مغذی و غیره – در هم تنیده هستند. اما این ارتباط با بسیاری از سیستمهای دیگر نیز ریهها را در برابر بیماریهایی که در هر جای دیگر بدن ایجاد میشود، آسیبپذیرتر میکند.
بنابراین، وقتی سرطان در سیستم یا اندام دیگری در بدن ایجاد میشود، این احتمال زیاد است که در نهایت راه خود را به ریهها پیدا کند. در واقع، اغلب کشف متاستاز ریه اولین نشانهای است که بیمار مبتلا به سرطان است و باعث جستجوی سرطان اولیه در بدن میشود. سرطان معمولاً از طریق جریان خون به ریهها میرود. تقریباً هر سرطانی میتواند به ریهها سرایت کند. سرطانهای رایج عبارتند از:
- سرطان مثانه
- سرطان پستان
- سرطان ریه
- سرطان روده بزرگ
- سرطان کلیه
- ملانوما
- سرطان تخمدان
- سارکوم
- سرطان تیروئید
- سرطان پانکراس
- سرطان بیضه
راه های تشخیص متاستاز ریه
در صورت مشکوک بودن به سرطان متاستاتیک، پزشک معاینه فیزیکی انجام میدهد و آزمایشهای تشخیصی مختلفی را تجویز میکند. معاینه فیزیکی به پزشک اجازه میدهد تا هر گونه نشانه متاستاز ریه را جستجو کند. آزمایشهای زیر میتواند به پزشک برای تشخیص متاستاز ریه کمک کند:
راه های تشخیص متاستاز ریه | توضیحات |
---|---|
آزمایش خون | آزمایشهای خون به تنهایی برای تشخیص مستقیم متاستاز ریه استفاده نمیشوند اما میتوانند نشاندهندهی وضعیت کلی سلامت و عملکرد اندامها باشند. برخی مواد نشانگر در خون ممکن است سرنخهایی از وجود سرطان یا پخش شدن آن به سایر قسمتهای بدن ارائه دهند. |
تصویربرداری اشعه ایکس از ریهها | این روش از تصویربرداری استفاده میکند تا تصاویری از ریهها ارائه دهد. اشعه X میتواند برخی موارد از متاستاز ریه را نشان دهد، مانند وجود تودهها یا ضایعات در ریهها. با این حال، این روش ممکن است در تشخیص ضایعات کوچکتر کمتر حساس باشد. |
سیتیاسکن | سیتیاسکن روشی پیشرفتهتر برای تصویربرداری است که از تکنولوژی اشعه X و رایانه برای ایجاد تصاویر دقیق و مقطعی از بدن استفاده میکند. این روش میتواند با جزئیات بیشتری متاستاز در ریهها را نشان دهد و در تشخیص حضور، اندازه و مکان دقیق ضایعات مؤثر است. |
بیوپسی سوزنی | بیوپسی از ریهها که در آن پزشک نمونه کوچکی از بافت ریه را برای تجزیه و تحلیل برمیدارد. |
برونکوسکوپی | در آن پزشک میتواند مستقیماً تمام ساختارهای تشکیلدهنده سیستم تنفسی شما، از جمله ریهها را با یک دوربین کوچک و نور تجسم کند و ببیند |
آیا متاستاز ریه درمان دارد؟
به صورت کلی نمیتوان گفت که درمان قطعی و مشخصی برای متاستاز ریه وجود دارد. اکثر درمانهای موجود میتوانند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کنند. هدف از درمان، کنترل رشد سرطان یا تسکین علائم است. درمانهای مختلف متعددی وجود دارد. برنامه درمانی خاص هر بیمار و طول عمر بیماران سرطانی متاستاز به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله:
- سن بیمار
- سلامت کلی فرد
- سابقه پزشکی بیمار
- نوع تومور اولیه
- محل تومور
- اندازه تومور
- تعداد تومورها
راه های درمان متاستاز ریه
گزینههای درمانی مختلفی برای بیماران مبتلا به متاستاز ریه وجود دارد. از درمانهای دارویی گرفته تا رادیوگرافی، لیزر درمانی، جراحی و سایر روشهای جدیدی که در درمان انواع سرطانها از جمله سرطان ریه از آنها استفاده میشود. انتخاب شیوه درمان مناسب به مرحله بیماری، اندازه تومورها و سن و شرایط هر فرد بستگی دارد.
۱. درمان دارویی متاستاز ریه
درمان دارویی که شامل شیمی درمانی، هورمون تراپی و ایمونوتراپی میشود، اغلب برای درمان متاستازهای ریه مورد استفاده قرار میگیرند. این دارو درمانی به تخریب سلولهای سرطانی در بدن کمک میکند. زمانی که سرطان پیشرفتهتر است و به سایر اندامهای بدن سرایت کرده است، این گزینه درمانی ارجحیت دارد. در کنار این داروها، گاهی نیز از انواع داروهای مسکن برای کاهش درد بیماران استفاده میشود.
۲. جراحی متاستاز ریه
در برخی موارد، ممکن است جراحی برای برداشتن تومورهای متاستاتیک در ریه نیز انجام شود. این معمولاً در صورتی انجام میشود که فردی قبلاً تومور اولیه خود را برداشته باشد یا اگر سرطان فقط به مناطق محدودی از ریه گسترش یافته باشد. همه افراد مبتلا به متاستاز ریه نمیتوانند جراحی کنند. پزشکان بر اساس مواردی مانند اندازه، تعداد و محل تومورها، میزان کنترل سرطان اولیه و سلامت کلی بیمار تصمیم میگیرند که آیا جراحی گزینه مناسبی برای درمان متاستاز ریه است یا خیر.
۳. درمان خانگی متاستاز ریه
یکی از گزینههای درمان خانگی متاستاز ریه انجام تمرینهای مداخلات ذهن مانند یوگا و انرژی درمانی برای مبارزه با سلولهای سرطانی است. علاوه بر این میتوان از مکملهای غذایی مانند ویتامینها، مواد معدنی، گیاهان دارویی یا یک سری محصولات گیاهی نیز برای کمک به درمان متاستاز ریه استفاده کرد. برای مثال علف سوزنی مار میتواند برای از بین بردن سلولهای سرطانی ریه مصرف شود.
۴. طب سنتی برای درمان متاستاز ریه
یکی از گزینههای طب سنتی برای درمان متاستازهای ریه طب سوزنی یا طب چینی است. علاوه بر این در طب سنتی از یک سری مکملهای گیاهی مانند گیاه گون، ریشه شیرینبیان و ریشه مارچوبه نیز برای درمان سرطان ریه استفاده میشود که بیشتر نقش آنها تقویت سیستم ایمنی و از بین بردن سلولهای سرطانی است. رایحه تراپی یکی دیگر از گزینههای طب سنتی برای درمان انواع سرطانها از جمله متاستاز ریه است که در آن از یک سری روغنها برای تحریک بخشهایی از مغز استفاده میشود.
۵. روش های جدید درمان متاستاز ریه
متدهای جدیدی نیز در درمان متاستاز ریه استفاده میشوند. یکی از آنها روش درمان فرسایشی است که در آن از فرکانس رادیویی برای ایجاد گرما استفاده میشود تا این گرما بتواند به همراه مواد شیمیایی و دیگر روشها، سلولهای سرطانی را از بین ببرد.
درمانهای ابلیشن برای متاستازهای ریه توسط جراحان باتجربه تخصصی انجام میشود. آنها ممکن است در همه مراکز درمانی در دسترس نباشند. لیزر درمانی یا جراحی لیزری نیز برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میشود. لیزر درمانی معمولاً زمانی استفاده میشود که سرطان مجرای تنفسی یا برونشها را مسدود کند.
پرتو درمانی استریوتاکتیک بدن یا رادیوتراپی ابلیاتیو یکی دیگر از درمانهای جدید برای متاستاز ریه است که دوز بالایی از پرتوهای هدفمند را به سمت سلولهای سرطانی هدایت میکند.
توراسنتز یکی دیگر از گزینههای درمان متاستاز ریه است که معمولا برای درمان تجمع غیرطبیعی مایع در فضای بین ریهها و دیواره قفسه سینه استفاده میشود. اکسیژن درمانی و استنتگذاری از دیگر گزینههای درمانی جدیدتر برای متاستاز ریه هستند.
۶. درمان قطعی متاستاز ریه
هیچ درمان قطعی هنوز برای متاستاز ریه وجود ندارد. با این حال برخی از شیوههای درمانی در کنار شرایط سلامتی هر بیمار شانس موفقیت بیشتری دارد. برای مثال در صورتی که بیماران امکان جراحی را داشته باشند، معمولا جراحی و برداشتن متاستازها تا حد امکان در کنار دیگر روشهای درمانی؛ مانند شیمیدرمانی میتواند موفقیت بیشتری را در درمان متاستاز ریه به دنبال داشته باشد.
انواع متاستاز ریه
انواع متاستازهای ریه بر اساس تعداد، اندازه و محل ایجاد آنها با هم تفاوت دارند. متاستاز میتواند در هر بخشی از ریهها ایجاد شود. معمولا آنها در بخشهای محیطی ریهها قرار میگیرند. گاهی نیز به صورت یک تومور منفرد و گاهی به صورت تودهای از تومورها ایجاد میشوند.
عوارض متاستاز ریه
عوارض تومورهای متاستاتیک در ریه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تجمع مایع بین ریه و دیواره قفسه سینه (افیوژن پلورال) که میتواند باعث تنگی نفس یا درد در هنگام نفس کشیدن عمیق شود.
- گسترش بیشتر سرطان
متاستاز ریه به مغز
متاستاز ریه به مغز استخوان یکی از شایعترین تومورهای مغزی است که نتیجه سرایت سلولهای سرطانی ریه به مغز است.
سرطان ریه متاستاز به استخوان
در برخی موارد سرطان اولیه در ریهها شروع میشود و سپس سلولهای سرطانی به استخوانها سرایت میکنند. در این حالت عملکرد و ویژگیهای سلولهای سرطانی استخوانها شبیه ریههاست و به آن سرطان ریه متاستاز به استخوان گفته میشود.
راه های پیشگیری از متاستاز ریه
همه سرطانها قابل پیشگیری نیستند. با این حال، میتوان با رعایت موارد زیر از بروز آنها تا حد زیادی جلوگیری کرد:
- خوردن غذاهای سالم
- ورزش منظم
- محدود کردن مصرف الکل
- سیگار نکشیدن
علاوه بر این یک قدم مهم بهسوی پیشگیری از سرطان متاستاتیک، درمان سریع و موفقیتآمیز سرطان اولیه است.
ارتباط متاستاز ریه با سرطان های دیگر
متاستاز ریه معمولا در نتیجه عدم تشخیص بهموقع سایر سرطانها و توسعه و سرایت آنها به ریههاست. در نتیجه ممکن است در بسیاری از مواقع ابتدا متاستاز ریه تشخیص داده شود و بعد از آن پزشک منشا اولیه سرطان را پیدا کند.
تاثیر متاستاز ریه بر کیفیت زندگی
متاستازهای ریه میتوانند روی کیفیت زندگی بیماران، خصوصاً در صورتی که تمایلی به دریافت درمانها نداشته باشند تاثیر زیادی بگذارد. اکثر افراد با مشکلات حاد تنفسی مواجهاند و نیاز به دریافت درمانهای متعدد دارند تا بتوانند زندگی باکیفیتتری داشته باشند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
متاستاز ریه معمولا به دنبال یک ناهنجاری تنفسی یا یک مشکل دیگر تشخیص داده میشود و تشخیص آن میتواند نشانگر وجود یک سرطان اولیه باشد. در این شرایط یک انکولوژیست میتواند با انجام تستهای تخصصی به تشخیص بیماری کمک کرده و با ارائه گزینههای مختلف درمانی به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.