زخم پای دیابتی چه علائمی دارد و بهترین راه درمان آن چیست؟

کاهش حساسیت عصبی در پاها، کاهش خونرسانی و ضعف سیستم ایمنی بدن در بیماران دیابتی باعث می‌شود که زخم‌ها در این افراد به راحتی به وجود بیایند و در صورت عدم درمان به موقع، می‌توانند منجر به عفونت‌های جدی و حتی قطع عضو شوند. شناخت دقیق علائم زخم پای دیابتی و پیگیری درمان‌های مؤثر می‌تواند از وقوع این عوارض جلوگیری کند. در این مقاله، به بررسی علائم زخم پای دیابتی و بهترین روش‌های درمانی برای آن می‌پردازیم.

1. از دست دادن حس پاها

یکی از علائم شایع زخم پای دیابتی، از دست دادن حس در پاهاست. بسیاری از بیماران دیابتی به دلیل آسیب‌های عصبی ناشی از قند خون بالا، دچار کاهش حس در پاها می‌شوند. این بی‌حسی می‌تواند به حدی برسد که فرد دیگر قادر به احساس درد، فشار یا گرما در ناحیه پا نباشد. این کاهش حس موجب می‌شود که بیمار نتواند از آسیب‌های کوچک و حتی زخم‌های آغازین پا آگاه شود و در نتیجه این زخم‌ها به سرعت گسترش یافته و درمان آن‌ها دشوارتر می‌شود. از دست دادن حس می‌تواند منجر به ایجاد زخم‌های بدون درد در پاها گردد که در صورت عدم درمان، می‌تواند به عفونت‌ها و عوارض جدی‌تری منجر شود.

کنترل دقیق قند خون، استفاده از کفش‌های مناسب و نرم و بررسی منظم پاها توسط پزشک و خود بیمار از روش‌های مؤثر در جلوگیری از آسیب‌های عصبی و از دست دادن حس در پاها است.

2. بی‌حسی و سوزن سوزن شدن پاها

بی‌حسی و سوزن سوزن شدن پاها، یکی دیگر از علائم شایع مشکلات عصبی در بیماران دیابتی است. این احساس ممکن است به صورت موقت و یا دائمی در پاها ایجاد شود و معمولاً به علت آسیب به اعصاب محیطی در نتیجه قند خون بالا به وجود می‌آید. علاوه بر احساس بی‌حسی، برخی بیماران ممکن است احساس سوزش و تیر کشیدن در پاها را نیز تجربه کنند. این علائم در شب‌ها یا پس از مدت طولانی ایستادن یا راه رفتن بروز می‌کند.

درمان این مشکل معمولاً شامل کنترل دقیق قند خون و استفاده از داروهای مسکن و درمان‌های فیزیوتراپی برای بهبود عملکرد اعصاب است. در برخی موارد، استفاده از داروهای ضد درد و داروهای ویژه برای تقویت اعصاب ممکن است ضروری باشد.

3. تاول‌ها و زخم‌های بدون درد

تاول‌ها و زخم‌های بدون درد در پاها یکی از علائم اصلی زخم پای دیابتی هستند که ممکن است به راحتی نادیده گرفته شوند. در اثر کاهش حساسیت عصبی، بیمار قادر به احساس درد در ناحیه تاول‌ها و زخم‌ها نیست، بنابراین این زخم‌ها می‌توانند به سرعت گسترش یافته و تبدیل به عفونت‌های شدید شوند.

برای درمان تاول‌ها و زخم‌های بدون درد، ابتدا باید منبع فشار یا آسیب را شناسایی و برطرف کرد. استفاده از پانسمان‌های ضدباکتریال و آنتی‌بیوتیک‌ها برای جلوگیری از عفونت ضروری است. در صورت وجود عفونت، درمان‌های ویژه آنتی‌بیوتیکی و در موارد شدیدتر جراحی‌های ترمیمی ممکن است لازم باشد.

4. تغییرات رنگ پوست

تغییرات رنگ پوست یکی دیگر از علائم هشداردهنده زخم پای دیابتی است. در بسیاری از بیماران دیابتی، کاهش گردش خون و آسیب به عروق خونی می‌تواند منجر به تغییر رنگ پوست در ناحیه پاها شود. رنگ پوست ممکن است به صورت کبود، قرمز یا حتی خاکی تغییر کند. این تغییرات به دلیل عدم تأمین کافی اکسیژن و مواد مغذی به بافت‌ها به وجود می‌آید. در صورت عدم درمان، این تغییرات رنگ می‌تواند به زخم‌های شدیدتر و مشکلات عروقی منجر شود.

درمان این مشکلات شامل استفاده از داروهای بهبود دهنده گردش خون، مانند داروهای ضد لخته و ضد التهاب است. در برخی موارد، ممکن است نیاز به جراحی‌های عروقی برای بازگرداندن جریان خون به ناحیه آسیب دیده باشد.

5. تغییر دمای پوست

تغییرات دمای پوست در پاها یکی دیگر از علائم شایع در بیماران مبتلا به دیابت است. این تغییرات دما ممکن است به صورت افزایش دما در ناحیه خاصی از پا و یا کاهش دما در نواحی دیگر بروز کند. این وضعیت ناشی از مشکلات عروقی و آسیب به اعصاب است که موجب کاهش جریان خون در پاها و نواحی مختلف بدن می‌شود. در برخی از بیماران، پاها ممکن است احساس سردی یا گرمای غیرطبیعی داشته باشند که نشان‌دهنده مشکلات در گردش خون یا اختلالات عصبی است.

برای درمان این مشکل، کنترل دقیق قند خون، درمان‌های دارویی برای بهبود گردش خون و مراقبت‌های ویژه از پاها به منظور جلوگیری از آسیب‌های بیشتر توصیه می‌شود. استفاده از کفش‌های مناسب و ایجاد شرایط مناسب برای گردش خون نیز می‌تواند به بهبود وضعیت کمک کند.

6. رگه‌های قرمز

رگه‌های قرمز و یا خطوط قرمز در اطراف زخم‌های پای دیابتی می‌توانند نشان‌دهنده وجود عفونت و التهاب در ناحیه آسیب‌دیده باشند. این رگه‌ها معمولاً به صورت خطوط نازک و قرمز در اطراف زخم‌ها ظاهر می‌شوند و به سرعت می‌توانند به عفونت‌های شدیدتری منجر شوند. علاوه بر این، ممکن است بیمار احساس گرما و تورم در ناحیه مبتلا داشته باشد.

درمان این نوع عفونت‌ها شامل تجویز آنتی‌بیوتیک‌های مناسب و پانسمان‌های ضدباکتریال است. در موارد شدیدتر، ممکن است نیاز به بستری شدن در بیمارستان و درمان‌های وریدی باشد.

بیشتر بخوانید: بهترین کلینیک زخم دیابت مشهد

7. زخم‌های خشک یا زخم همراه با ترشح

زخم‌های خشک یا همراه با ترشح در پاهای بیماران دیابتی می‌توانند به شدت خطرناک باشند. زخم‌های خشک معمولاً به دلیل کاهش جریان خون و مواد مغذی در ناحیه آسیب‌دیده ایجاد می‌شوند، در حالی که زخم‌های ترشحی به دلیل عفونت و التهاب به وجود می‌آیند. ترشحات معمولاً به شکل مایعات زرد یا سبز در اطراف زخم‌ها ظاهر می‌شوند و به سرعت می‌توانند به عفونت‌های گسترده‌تری تبدیل شوند.

درمان زخم‌های خشک و ترشحی شامل استفاده از پانسمان‌های ضدباکتریال و آنتی‌بیوتیک‌های موضعی و سیستمیک است. در صورت وجود عفونت شدید، ممکن است نیاز به جراحی برای تخلیه ترشحات و تمیز کردن ناحیه آسیب‌دیده باشد.

8. سوزش دردناک

سوزش و درد شدید در ناحیه زخم پای دیابتی معمولاً نشان‌دهنده التهاب و آسیب به بافت‌ها است. این درد ممکن است به صورت مداوم یا در پاسخ به فشار و حرکت رخ دهد. سوزش می‌تواند از علائم آسیب عصبی نیز باشد، که در نتیجه مشکلات عروقی و نرسیدن کافی خون و اکسیژن به ناحیه آسیب‌دیده به وجود می‌آید.

برای تسکین سوزش و درد، می‌توان از داروهای ضد درد مانند مسکن‌های غیر استروئیدی (NSAIDs) استفاده کرد. همچنین درمان‌های فیزیوتراپی و کنترل دقیق قند خون برای جلوگیری از آسیب‌های بیشتر ضروری است.

نتیجه‌گیری

زخم پای دیابتی می‌تواند به سرعت به یک مشکل جدی تبدیل شود، بنابراین شناسایی علائم و علل آن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از دست دادن حس، بی‌حسی، سوزن سوزن شدن پاها، تغییرات رنگ پوست و دمای آن، تاول‌ها و زخم‌های بدون درد و التهاب‌های قرمز همگی از نشانه‌های هشداردهنده این بیماری هستند. درمان‌های نوین و پیشرفته‌ای برای کنترل و درمان این زخم‌ها وجود دارند که شامل پانسمان‌های پیشرفته، داروهای آنتی‌بیوتیکی و درمان‌های فیزیوتراپی می‌شود.