داروی لیتیوم چه کاربردی دارد؟ مزایا و عوارض مصرف آن چیست؟
اختلالات روانی از فلجکنندهترین بیماریهایی هستند که میتوانند یک شخص را درگیر کنند. گاهی برای درمان برخی از این اختلالات لازم است که داروهایی را مصرف کنید. داروهای روانپزشکی عوارض و فواید بسیاری دارند که زمانی که تصمیم بر مصرف آنها گرفتهمیشود، بدون شک فواید آنها از عوارض آنها بیشتر بوده است. یکی از داروهایی که در اختلال افسردگی و همچنین دوقطبی تجویز میشود و کاربرد زیادی دارد، داروی لیتیوم است.
شاید نام لیتیوم برای شما آشنا باشد زیرا یکی از عناصر فلزی سبک جدول تناوبی است. اما در اینجا قرار است با بیماریهایی که این دارو درمان میکند آشنا شوید. همچنین با عوارض، نحوهی مصرف، دوز مصرفی و سایر ویژگیهایی که این دارو دارد آشنا خواهید شد.
اگر علائم افسردگی و یا مانیا و افسردگی دوقطبی را در خود یا اطرافیان مشاهدهکردهاید، بدون هدر دادن لحظهای، اولین نوبت روان پزشک را دریافت کنید.
برای آشنایی بیشتر با انواع دارو های اعصاب و روان، مقالات زیر با مطالعه کنید:
داروی پرگابالین چیست؟ چه کاربردی دارد؟
قرص پاروکستین (Brisdelle) چیست؟ عوارض و نحوه مصرف
فهرست عناوین
- 1 قرص لیتیوم چیست؟
- 2 نحوه مصرف قرص لیتیوم چگونه است؟
- 3 دوز مصرفی لیتیوم به چه شکل است؟
- 4 موارد مصرف قرص لیتیوم کدامند؟
- 5 مکانیسم اثر قرص لیتیوم چیست؟
- 6 آیا داروی مشابه لیتیوم داریم؟
- 7 فواید قرص لیتیوم و اثرات آن چیست؟
- 8 عوارض لیتیوم چیست؟
- 9 موارد احتیاط مصرف لیتیوم چیست؟
- 10 موارد منع مصرف لیتیوم کدامند؟
- 11 تداخلات دارویی لیتیوم با داروهای دیگر چیست؟
- 12 علائم اوردوز لیتیوم چیست؟
- 13 راهنما برای مراجعه به روانپزشک و مشاوره دارویی
قرص لیتیوم چیست؟
قرص لیتیوم یا قرص لیتیم یکی از داروهای مورد استفاده در اختلالات روانپزشکی است. همانطور که در بالاتر هم اشاره شد، این دارو نامهای مختلفی دارد. اشکال دارویی لیتیوم خوراکی هستند. این داروی ضدافسردگی بر سیستم اعصاب مرکزی اثر میگذارد.
لیتیوم نوعی داروی ضد افسردگی است که در ردهی داروی تثبیتکنندهی خُلق دستهبندی میشود و به ویژه برای درمان اختلال دوقطبی به کار میرود.
استفاده طولانی مدت از این دارو مزایای خاصی دارد که موجب کاهش تعداد و سطح حالت مانیا مانند احساسات تند و فوران احساس خوب، احساس عدم امنیت، تحریکپذیری، اضطراب، سریع حرفزدن و رفتارهای تهاجمی و خصمانه میشود.
نام رایج و اطلاعات دارویی لیتیوم کربنات
لیتیوم را با نامهای مختلفی میشناسند. در ادامه به برخی از این نامها اشارهکردهایم.
- لیتیوم سیترات
- Lithium
- لیتیم
- لیتیرام
- لیتیم کربنات
- لیتمون
- پریادل
نامهای تجاری داروی لیتیوم شامل موارد زیر هستند؛
- قرص لیتوسان ۳۰۰ میلی گرم
- قرص پریادل ۴۰۰ میلی گرم
- قرص لیتمون ۳۰۰ میلی گرم
- قرص لیتیم کربنات – الحاوی ۳۰۰ میلی گرم – لیتومید
- قرص لیتیرام ۳۰۰ میلی گرم
- قرص آهسته رهش لیتیرام ۴۰۰ میلی گرم
قرص لیتیوم در دوزهای مختلفی در داروخانهها وجود دارد. این دارو را تنها باید با نسخهی دکتر روانپزشک دریافت کنید. قرص لیتیم به شکلهای زیر نسخه میشود؛
- LITHIUM ۲۹۵MG TAB
- LITHIUM CARBONATE ۲۰۰MG TAB
- LITHIUM CARBONATE ۳۰۰MG TAB
- LITHIUM CARBONATE SR ۴۰۰MG TAB
نحوه مصرف قرص لیتیوم چگونه است؟
برندهای مختلفی از این دارو موجود است و تاثیرات آنها مشابه هم نیست. لذا دارو و برند داروی خود را بدون مشورت با پزشک یا دکتر داروخانه عوض نکنید.
- لیتیوم را همراه یا بلافاصله بعد از وعدههای غذایی مصرف کنید تا دچار معده درد نشوید.
- روزانه ۸ تا ۱۲ لیوان آب (هر لیوان ۲۴۰ میلیلیتر) بنوشید. و رژیم غذایی سالم مصرف نمکی داشته باشید که توسط پزشک یا متخصص تغذیه تجویز شده باشد.
- تغییرات زیاد مصرف نمک در رژیم غذایی میتواند بر روی میزان لیتیوم خون تاثیر بگذارد. در نتیجه میزان نمک مصرفی خود را جز با دستور پزشک تغییر ندهید.
تجویز و تعیین دوز مصرفی این داروی برای درمان اختلالات روانی مانند افسردگی یا دو قطبی تنها بر عهده روانپزشک است پس از مصرف خودسرانه جدا پرهیز کنید.
۱. نکات مهم مصرف قرص لیتیوم
- عملکرد بهینه دارو زمانی اتفاق میافتد که میزان لیتیوم خون شما ثابت بماند. به همین دلیل، این دارو را با فاصله زمانی مساوی مصرف کنید.
- این دارو فقط در زمان تجویزی توسط پزشک مصرف شود.
- مهم است با وجود بهبود حال به مصرف آن ادامه دهید.
- از قطع مصرف دارو بدون مشورت با پزشک پرهیز کنید.
- قطع مصرف این دارو ممکن است موجب برخی عوارض ناخواسته شود.
- برای اطلاعات بیشتر با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.
- اگر وضعیتتان بهبود نیافت یا بدتر شد با پزشک تماس بگیرید.
- معمولا حدود ۱ تا ۳ هفته تا مشاهده نشانههای بهبود زمان لازم است.
۲. مصرف لیتیوم حتما باید با تجویز پزشک باشد؟
بله. تنها در صورتی میتوانید این دارو را تهیه کنید که نسخه پزشک را داشتهباشید. این دارو عوارض زیادی دارد و مصرف طولانی مدت آن میتواند مشکل ساز باشد.
۳. مراقبت های لازم در زمان مصرف لیتیوم
- همواره مراقب میزان لیتیوم بدن خود باشید.
- لیتیوم زیاد ممکن است منجر به عوارض ناخواستهای مانند موارد زیر شود:
- تهوع
- اسهال
- لرزش دست
- سرگیجه
- گر گرفتگی
- تشنج
- افزایش میزان ادرار.
اگر هر کدام از این عوارض را مشاهده کردید با روانپزشک خود تماس بگیرید.
بین مقدار درست لیتیوم در بدن و لیتیوم بیشازحد تفاوت کمی وجود دارد. از این رو پزشک همواره باید شما را بررسی کند و آزمایشهای لازم را انجام دهد.هنگام مصرف لیتیوم در تمامی جلسات درمانی و آزمایشگاهی حضور داشتهباشید.
۴. اگر دوز مصرفی را فراموش کنم
- اگر دوز مصرفی داروی لیتیوم را فراموش کردید، در اولین زمان ممکن آن را مصرف کنید. مگر اینکه کمتر از ۴ ساعت تا دوز بعدی باقی ماندهباشد.
- در صورتیکه نزدیک به مصرف دوز بعدی، به یاد آوردید که دارو را مصرف نکردهاید، نیازی به مصرف دو برابر دارو نیست و فقط دوز مقرر را مصرف کنید.
۵. نحوه قطع مصرف لیتیوم
یکی از مهمترین نکاتی که درباره مصرف لیتیوم وجود دارد، این است که نمیتوانید سر خود و ناگهانی دارو را قطع کنید. برای اینکه مصرف دارو متوقف شود و یا با داروی دیگری جایگزین شود، باید یک روانپزشک تصمیمگیری کند و برنامهی درمانی در نظر بگیرد.
عوارض قطع ناگهانی لیتیوم
در صورتیکه داروی لیتیوم را مصرف نکنید، ممکن است حملات و رفتارهای جنونآمیز با شدت بیشتری بازگردند و بیماری که تحت کنترل با دارو بود، از کنترل خارج شود. عوارض نخوردن قرص لیتیوم به مراتب بیشتر از خوردن آن است، زمانی که برای درمان بیماری تجویز میشود.
۶. شرایط نگهداری صحیح داروی لیتیوم
- آن را در دمای اتاق، دور از حرارت و رطوبت و خارج از دسترس کودکان قرار دهید.
- دارو را در حمام نگهداری نفرمایید.
- از یخ زدن دارو جلوگیری کنید.
- توجه داشتهباشید که داروی منقضی شده را مصرف نکنید.
دوز مصرفی لیتیوم به چه شکل است؟
در رابطه با دوز دارو نکات زیر را مد نظر داشتهباشید؛
- این دارو را به صورت خوراکی و معمولا ۳ یا ۴ بار با توجه به تجویز دکتر مصرف کنید.
- دوز مصرف داروی لیتیوم به میزان لیتیوم خون، وضعیت بیماری، و پاسخگویی بدن شما به درمان، نتایج آزمایشهای پزشکی و سایر داروها بستگی دارد.
- این دارو را منظم مصرف کنید تا بیشترین اثر داشته باشد.
- از قاشق غذاخوری به دلیل دقیق نبودن میزان مصرف دارو استفاده نکنید.
- اگر از شربت این دارو استفاده میکنید، میزان مصرف را با دقت اندازهگیری کنید. و از وسیله یا قاشق مخصوص استفاده کنید.
موارد مصرف قرص لیتیوم کدامند؟
لیتیوم کربنات ۳۰۰ برای برخی از انوع بیماری های اعصاب و روان تجویز میشود، اختلالاتی مانند:
- بیماریهای جنون آمیز
- اختلال دو قطبی
- افسردگی حاد
- افسردگی.
در ادامه به برخی از سوالات پرتکرار درباره موارد مصرف داروی لیتیوم پاسخ دادهشدهاست. احتمالا برخی از این سوالات برای شما تکراری باشند. اما به تمامی این سوالات پاسخ دادهایم تا برای شما بخش ناشناختهای وجود نداشتهباشد.
قرص لیتیوم برای چیست؟
همانطور که گفتهشد این دارو بر رفتارهای بیمار در اختلال دوقطبی اثر میگذارد و همچنین یک داروی ضد افسردگی است و در درمان افسردگی هم به کار بردهمیشود. داروی لیتیم با نام لیتیم کربنات ۳۰۰ هم دیده میشود. لیتیوم کربنات ۳۰۰ متناسب با نوع اختلال روانی و شدت بیماری که شخص با آن درگیر است برای درمان و کنترل حالتهای خطرناک تجویز میشود.
قرص لیتیوم کربنات برای چه بیماری تجویز می شود؟
قرص لیتیم کربنات برای بیماریهای روانی تجویز میشوند که برخی از آنها شامل موارد زیر هستند؛
افسردگی
دوقطبی
بیماری مانیک
رفتار تهاجمی
گاهی داروی لیتیوم همراه با داروهای افسردگی دیگر تجویز میشود تا بیماری روانی به شکل بهتری کنترل شود و کیفیت زندگی فرد بهبود بیشتری پیداکند.
قرص لیتیم کربنات ۳۰۰ برای چیست؟
معمولا قرص لیتیوم کربنات ۳۰۰ را برای دوقطبی و از روزی ۱ عدد تا دوزهای بالاتری مانند ۳ عدد تجویز میکنند.
قرص لیتمون کربنات ۳۰۰ برای چیست؟
قرص لیتمون کربنات ۳۰۰ برای کنترل رفتارهای فاز ماتیک در دوقطبی، افسردگی حاد و رفتارهای مانیا کاربرد دارد.
مکانیسم اثر قرص لیتیوم چیست؟
لیتیوم قرص ضد افسردگی، نیمه عمر حدودا ۲۴ ساعته دارد و بعد از خوردن، کمتر از یک ساعت بعد به طور کامل جذب میشود. دفع این دارو کلیوی است و بخش زیادی از آن از طریق کلیهها دفع میشود. این دارو شبیه به یون سدیم است و با اثر بر مکانیسم انتقال پیامهای عصبی، از تحریک سلولها جلوگیری میکند. با این کار پاسخهای سلولی ضعیفتر میشوند.
مکانیسم اثر لیتیوم دقیقا مشخص نیست. همچنین خواص کنترل خلقی کربنات لیتیوم کاملاً درک نشدهاست. اما میدانیم که بر روی عملکرد واسطههای شیمیایی عصبی مثل نوراپینفرین، سروتونین، دوپامین و استیلکولین و گیرندههای آنها تأثیر میگذارد. و با کاهش تولید پیامرسان ثانویه ایجاد پاسخ سلولی را تضعیف میکند. در نتیجه داروی لیتیوم به پایدارای حالات روانی کمک میکند و حالات تند رفتاری را با ایجاد تعادل در مواد طبیعی خاصی در بدن (انتقالدهندههای عصبی) کاهش میدهد.
مدت زمان اثر قرص لیتیوم چقدر است؟
قرص لیتیوم کربنات ۳۰۰ نیمهی عمری حدود ۲۴ ساعت در بدن دارد. مدت زمانی که طول میکشد تا دارو اثر کند، نیم ساعت بعد از جذبشدن به طور کامل است.
آیا داروی مشابه لیتیوم داریم؟
میدانیم که داروی لیتیوم برای کنترل رفتارهای تهاجمی و درمان رفتارهای فاز مانیا در دوقطبی کاربرد دارد. همچنین مکانیسم اثر این دارو را شناختیم که با اثر بر انتقال پیام عصبی است. داروهای دیگری هم به جای لیتیم کربنات ۳۰۰ کاربرد دارند که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم.
جایگزین قرص لیتیوم چه دارویی است؟
داروهای جایگزین قرص لیتیوم معمولا موارد زیر هستند؛
- اولانزاپین؛ این دارو نسبت به قرص لیتیوم سریعتر اثر میکند و رفتارهای دوقطبی را بهتر کنترل میکند. اما عوارض جانبی آن نسبت به قرص لیتیم بیشتر است.
- سدیم والپرات یا والپرات سدیم؛ سدیم والپرات و قرص لیتیوم ۳۰۰ مانند یکدیگر اثربخشی دارند، تنها فرق آنها در این است که سدیم والپرات کمی سریعتر اثر میکند. اما در نهایت نتایج دو دارو مشابه است.
داروی گیاهی جایگزین لیتیوم
اینکه سرخود داروهای روانپزشکی را قطع کنید و شروع به مصرف داروهای گیاهی برای بهبود حال خود بکنید، به هیچ عنوان توصیه نمیشود. مصرف و قطع مصرف داروهای روانپزشکی، فقط و فقط باید تحت نظر دکتر روانپزشک باشد. اما داروهای گیاهی که برای درمان افسردگی و بهبودی حالتهای دوقطبی وجود دارند، شامل موارد زیر هستند؛
- خار مریم
- ریشه والرین
- زیتون
- روغن ماهی
- ناز باتلاقی
- بهمن بری
- مخمر آبجو
فواید قرص لیتیوم و اثرات آن چیست؟
خواص قرص لیتیوم زمانی که بیشتر از عوارض آن باشد، برای درمان بیماری تجویز میشود. این قانون تقریبا برای تمامی داروها مطرح میشود. برخی از خواص این دارو و فوایدی که دارد و همچنین تاثیر مثبتی که بر علائم بیماریهایی که برای آنها تجویز میشود، میگذارد، شامل موارد زیر هستند؛
- در بیماریهای اسکیزوفرنی و دوقطبی بهبودی ایجاد میکند.
- خود مادهی معدنی لیتیوم اثرات مثبتی بر مغز دارد و از آلزایمر تا حدی پیشگیری میکند.
- لیتیم به کمک انتقال سروتونین در بدن کمک میکند.
- فعالیت عصبی مغز را کاهش میدهد و این در رفتارهای جنونآمیز بسیار کمککننده است.
لیتیوم و درمان افسردگی
این سوال بدون شک ذهن هر کسی را درگیر میکند که لیتیوم قرص ضد افسردگی است؟ بهتر است بدانید که این دارو در اصل داروی ضد افسردگی است و برای درمان افسردگی کاربرد دارد؛ اما یکی دیگر از موارد استفادهی لیتیوم که بی ارتباط به افسردگی نیست، اختلال دو قطبی است. البته افسردگی انواع مختلفی دارد که از میان آنها میتوان به افسردگی بعد از زایمان، افسردگی فصلی و افسردگی ساده اشاره کرد.این دارو میتواند یکی از انتخابهای خوب روی میز برای درمان و کنترل علائم اختلال دوقطبی باشد.
نظرات در مورد قرص لیتیوم
معمولا کسانی که از قرص لیتیم کربنات ۳۰۰ برای مدت طولانی استفاده میکنند، نظرات خوبی ندارند و از عوارض گستردهی آنها بر همهی بخشهای بدن شکایت میکنند. اما کسانی که به تازگی دارو را شروع کردهاند و در ۶ هفتهی اول هستند، بعد از کنترل علائم بیماریهای روانی، احساس بهتری دارند و اطرافیان آنها نیز نظرات مثبتی را ارائه میدهند.
عوارض لیتیوم چیست؟
مصرف لیتیوم ممکن است منجر به عوارضی مانند موارد زیر می شود. اگر هر یک از این عوارض ادامه یافت یا بدتر شد به سرعت با پزشک خود تماس حاصل کنید.
۱. عوارض جانبی شایع
- خوابآلودگی
- سرگیجه
- خستگی
- تشنگی زیاد
- افزایش میزان ادرار
- افزایش وزن
- و لرزش دست.
در صورتیکه پزشک داروی لیتیوم را برای شما تجویز کرده است مطمئن باشید فوائد آن بیش از مضراتش بوده است.
عوارض کلیوی ناشی از مصرف لیتیوم
متاسفانه یکی از عوارضی که لیتیوم دارد، بر روی کلیههاست. عوارض کلیوی لیتیم شامل موارد زیر هستند؛
- کاهش کلیرانس کراتینین
- پر ادراری
- نقص کلیوی در تغلیظ ادرار
باتوجهبه اینکه لیست عوارض کامل نیست، ممکن است با عارضهای برخورد کنید که ذکر نشدهباشد. در این موارد با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.
۲. عوارض جانبی جدی
لازم است بدانید اکثر افرادی که داروی لیتیوم را مصرف کردهاند، عوارض جدی این دارو را تجربه نکردهاند. به ندرت کسانی که از این دارو استفاده میکنند دچار مشکلاتی مانند موارد زیر می شوند. در این صورت سریعا با پزشک تماس بگیرید.
- اسهال
- استفراغ
- حرکت غیرمتعادل
- سردرگمی
- مشکلات صحبت کردن
- تاری دید
- لرزش شدید دست
- مشکلات بینایی (مانند افزایش نقطه کور دید، کاهش بینایی)
- تورم و درد مفاصل
- درد یا تغییر رنگ انگشتان دست و پا
- یخزدگی پا و دست.
۳. عوارض جانبی خطرناک
اگر عوارض جانبی خطرناکی مانند موارد زیر را تجربه کردید، هر چه سریعتر با پزشک تماس بگیرید:
- سرگیجه شدید
- غش کردن
- تپش قلب آهسته و نامنظم
- مشکلات تنفس
- یا تشنج.
سندورم مسمومیت سروتونین از عوارض خطرناک لیتیوم
این دارو ممکن است موجب افزایش سروتونین شود و این امر به ندرت باعث بیماری بسیار جدی با نام سندرم یا مسمومیت سروتونین شود. استفاده از دیگر داروهایی که حاوی سروتونین هستند باعث افزایش این خطر میشود لذا داروهای مصرفی خود را به اطلاع پزشک یا دکتر داروخانه برسانید. اگر علائمی مانند موارد زیر را تجربه کردید با پزشک مشورت نمایید:
- تپش قلب سریع
- توهم
- عدم تعادل
- سرگیجه شدید
- اسهال یا استفراغ یا تهوع شدید
- گرفتگی عضله
- تب بیدلیل
- و افزایش آشفتگی و بیحوصلگی.
واکنش آلرژیک جدی
لازم است بدانید که واکنش آلرژیک جدی در مورد داروی لیتیوم نادر است. بااینوجود اگر واکنش آلرژیک جدیای مانند موراد زیر را تجربهکردید، سریعا از فوریتهای پزشکی کمکبگیرید:
- علائم پوستی
- خارش
- تورم (مخصوصا در صورت، زبان و گلو)
- گیجی شدید
- و اختلال تنفسی.
موارد احتیاط مصرف لیتیوم چیست؟
اگر به داروی لیتیوم حساسیت دارید یا هر حساسیت دیگری دارید قبل از مصرف این دارو را پزشک یا داروساز مشورت کنید. داروی لیتیوم ممکن است شامل ترکیبات غیرفعالی (مانند پروپیلن گریکول) باشد که موجب بروز حساسیت یا مشکلات دیگر بشود.
۱. سابقه بیماری
قبل از استفاده از این دارو سوابق پزشکی خود را به اطلاع پزشک یا دکتر داروخانه برسانید؛ مخصوصا:
- بیماریهای قلبی
- بیماریهای کلیوی
- مشکلات دفع ادرار
- کمکاری تیروئید
- تشنج
- بیماری پارکینسون
- سرطان خون
- مشکلات کم آبی بدن
- عفونتهایی با تب بالا
- و مشکلات پوستی مانند پسوریازیس.
۲. سندروم بروگادا
- مصرف لیتیوم به ندرت ممکن است شرایط مشکلات تپش قلب (سندروم بروگادا) را تشدید کند.
- سندروم بروگادا یک مشکل قلبی ارثی و خطرناکی است که ممکن است بدون اینکه بدانند به آن مبتلا باشند.
- این سندرم میتواند باعث تپش قلب غیر طبیعی ( و احتمالا کشنده) شود که علائم آن عبارتند از:
- سرگیجه شدید
- از هوش رفتن
- تنگی نفس.
- در این صورت باید با فوریتهای پزشکی تماس حاصل شود.
- سندروم بروگادا ممکن است باعث مرگ ناگهانی شود.
- لذا قبل از مصرف لیتیوم اگر هر گونه بیماری خطرناکی مانند موارد زیر را به پزشک خود اطلاع دهید:
- سندروم بروگادا
- غش کردنهای بیدلیل
- سابقه خانوادگی مشکلات قلبی (مرگهای بیدلیل قبل از ۴۵ سالگی)
۳. هشدارها
- داروی لیتیوم ممکن است موجب خوابآلودگی و تاری دید شما بشود.
- الکل و ماری جوآنا این حالات را تشدید می کند.
- از رانندگی و فعالیتهایی که نیاز به هوشیاری دارند، تا زمانی که در هوشیاری کامل به سر ببرید اجتناب کنید.
- هنگام مصرف لیتیوم از خوردن الکل پرهیز کنید.
- در صورت مصرف ماری جوآنا با پزشک خود صحبت کنید.
- اگر تعرق یا اسهال شدید اتفاق افتاد در مورد ادامه مصرف لیتیوم با پزشک مشورت نمایید.
- هنگام فعالیتهایی که موجب تعرق میشوند مانند سونا، حمامهای داغ و ورزش احتیاط کنید.
- قبل از هر گونه جراحی همهی داروهایی را که مصرف میکنید را با پزشک یا دندانپزشک خود در میان بگذارید.
موارد منع مصرف لیتیوم کدامند؟
در برخی موارد مصرف داروی لیتیوم ممنوع است. این گروهها شامل موارد زیر هستند؛
- کسانی که داروهای مذکور را مصرف میکنند؛ داپوکستین، فکسینیدازول، مهارکنندههای مونو آمین اکسیداز (تیپ B)
- آنهایی که سابقه حساسیت به این دارو را نشان دادهاند.
- این دارو کروه D است و مصرف آن اصلا توصیه نمیشود. البته در مواردی باید با پزشک مشورت شود.
۱. لوسمی و منع مصرف لیتیوم
افرادی که سابقه لوسمی دارند، نباید از داروی لیتیوم استفاده کنند. این دارو میتواند باعث ایجاد مشکلات جدی برای این گروه شود. لوسمی سرطان خون است که با کم خونی خود را نشان میدهد.
۲. قرص لیتیم کربنات در بارداری و شیردهی
موارد زیر را در بارداری و شیردهی در نظر داشتهباشید؛
- مصرف این دارو در زمان بارداری توصیه نمیشود زیرا ممکن است موجب آسیب به جنین شود.
- از آنجایی که بیماریهای درماننشده روانی (مانند اختلال دو قطبی) میتواند به مادر و جنین آسیبرسان باشد، مصرف این دارو را جز با تجویز پزشک قطع نکنید.
- در مورد اینکه آیا درمان دیگری برای شما در زمان بارداری بهتر خواهد بود با پزشک مشورت نمایید.
- اگر قصد بارداری دارید یا فکر میکنید ممکن است باردار شدهباشید سریعا با پزشک تماس بگیرید.
- لیتیوم از طریق شیر مادر به نوزاد انتقال مییابد و ممکن است تاثیرات نامطلوبی در پرستاری از بچه داشتهباشد.
- از این رو هنگام مصرف این دارو شیردهی به نوزاد توصیه نمیشود.
- برای شیردهی در این زمینه با پزشک مشورت نمایید.
تداخلات دارویی لیتیوم با داروهای دیگر چیست؟
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تاثیر داروی لیتیوم را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن شود. این مقاله شامل تمامی تداخلات دارویی ممکن، نیست لذا لیست تمامی داروهای مصرفیتان را با پزشک یا دکتر داروخانه در میان بگذارید. و بدون صلاحدید پزشک شروع به مصرف، قطع یا تغییر دوز داروی لیتیوم نفرمایید.
برخی از داروها میتوانند بر روی روند خروج لیتیوم از بدن تاثیر بگذارند که موجب تاثیر بر عملکرد این دارو میشود. در صورت مصرف این داروها لازم است پزشکتان دوز مصرفی لیتیوم را با این داروها تنظیم نماید. این داروها عبارتاند از:
- داروهای مهارکننده ACE مانند کاپتوپریل، انالاپریل
- داروهای مسدودکننده گیرندههای آنژیوتانسین ARBها مانند لوزارتان و والاسارتان
- مسکنهای غیر استروئیدی NSAIDها مانند ایبوپروفن و ناپروکسن
- قرصهای اب و دیورتیکهایی مانند هیدروکروتیازید و فوروزماید
- داروهای شرایط روانی مانند کلروپرومازین، هالوپریدول و تیوتیکسین
۱. قرص های سروتونین
اگر لیتیوم را با داروهای دیگری که سطح سرتونین بدن را افزایش میدهند مصرف کنید، خطر ایجاد سندروم/مسمومیت سروتونین را افزایش میدهید. خطر ابتلا به این سندروم در زمان شروع به مصرف یا افزایش دوز مصرفی دارو افزایش مییابد. رژیم غذایی معمولی خود را با میزان معمولی نمک ادامه دهید. برای اطلاعات بیشتر با پزشک تماس حاصل کنید. قرص های زیر نمونههایی از این افزایشدهندههای سروتونین هستند:
- قرصهای اکستاسی/MDMA
- قرصهای ضد افسردگی مانند:
- فلوکستین/پروکستین
- دولوکستین/ونلافاکسین
- تیپتوفان
۲. مصرف همزمان لیتیوم و سرترالین
مصرف لیتیوم همراه با سرترالین میتواند اثرات این دارو را افزایش دهد و حتی عوارض جانبی آن را تشدید کند.
علائم اوردوز لیتیوم چیست؟
اگر علائم اوردوز این دارو مانند از هوش رفتن و مشکلات تنفسی را مشاهده کردید سریعا با فوریتهای پزشکی تماس بگیرید. علائم اوردوز لیتیوم، به نقل از ncbi، شامل موارد زیر است:
- اسهال
- تهوع
- زنگ گوش
- تاری دید
- مشکلات حرکتی
- خوابآلودگی غیر طبیعی
- تشنج
- لرزش
- و عدم هوشیاری.
در صورت مشاهده آنها با فوریتهای پزشکی تماس بگیرید.
خودکشی با داروی لیتیوم
متاسفانه یکی از داروهایی که بسیار برای اقدام به خودکشی کاربرد دارد و استفاده میشود، لیتیوم است که مسمومیت دارویی لیتیوم خطرناک است. قرص لیتیوم کربنات ۳۰۰ به علت اثرات و عوارضی که دارد، با تاثیر بر مغز و تمامی سیستمهای بدن، امکان مرگ با لیتیوم را بالا میبرد و در صورتیکه فرد از خودکشی نجات پیدا کند، عوارض جبرانناپذیری در اثر استفاده بیش از حد از دارو برایش به جای میماند.
آزمایش های توصیه شده در حین مصرف لیتیوم
در صورت مصرف لیتیوم، آزمایشهای پزشکی زیر به صورت دورهای برای بررسی پیشرفت و عوارض جانبی دارو توصیه میشود:
- آزمایش عملکرد کلیه
- عملکرد تیروئید
- سطح لیتیوم و کلسیم خون در زمان مصرف لیتیوم.
راهنما برای مراجعه به روانپزشک و مشاوره دارویی
در صورتیکه در رفتارهای خود و یا اطرافیانتان، متوجه الگوهای غیرعادی شدهاید، نباید بیتوجه نسبت به آنها رفتار کنید و از آنها گذر کنید. بسیاری از اختلالات روانی را میتوان با تشخیص زودهنگام و مصرف دارو کنترل کرد. یکی از مواردی که در این مطلب به آن اشاره کردیم، افسردگی و دوقطبی است. اگر رفتارهای مانیک و یا افسرده در فرد و یا خودتان مشاهده میکنید که دورهای تکرار میشوند، حتما به روانپزشک و یا روانشناس مراجعه کنید.