داروی اوزمپیک (سماگلوتاید) چیست؟ عوارض و نحوه مصرف Semaglutide
داروی اوزمپیک (سما گلوتاید) یکی از داروهای کاهنده میزان قند خون در بدن است که ساختاری شبیه به هورمون دارد (که به طورطبیعی در بدن آزاد میشود) و مکانیسم این دارو کنترل میزان قند خون، سطوح انسولین بدن و کمک به بهبود فرایند هضم است.
داروی اوزمپیک به صورت یک قلم تزریقی پر شده و یک بار مصرف و برای استفاده توسط یک بیمار است و همچنین همراه با رژیم غذایی و ورزش منظم برای کنترل و بهبود سطوح قند خون در افراد بزرگسال مبتلا به بیماری دیابت نوع ۲ استفاده میشود.
این دارو از جمله داروهایی نیست که به طور روتین و گسترده در درمان افراد دیابتی مورد استفاده قرار گیرد و عمدتاً زمانی مورد استفاده قرارمیگیرد که داروهای دیگری که برای کنترل و درمان بیماری دیابت مصرف میشوند، کارکرد لازم را نداشته باشند. در این مقاله به معرفی، چگونگی کارکرد و نکات طلایی حین مصرف این دارو میپردازیم.
فهرست عناوین
اطلاعات مهم مربوط به داروی سماگلوتاید
اگر شما مبتلا به بیماریهای چند نوع نئوپلازی چندگانه تیپ ۲ غدددرون ریز هستید (وجود تومور در غدههای شما) و یا دارای سابقه شخصی یا خانوادگی ابتلا به سرطان مدولار تیروئید، دیابت وابسته به انسولین یا کتواسیدوز دیابتی هستید، باید این دارو را مورد استفاده قرار ندهید.
در مطالعاتی که بر روی حیوانات مختلف انجام گرفت، استفاده از داروی اوزمپیک باعث ایجاد تومورهای تیروئید یا سرطان تیروئید در نمونههای حیوانی مطالعه شد. معلوم نیست که این اثرات در افرادی که به طور از دوزهای این دارو استفادهمیکند، رخ میدهد یا نه.
در صورتی که شما بعد از مصرف این داور دچار علائمی از تومور تیروئید نظیر تورم یا وجود تودهای در گردن خود، بلعیدن مشکل، خشونت صدا و یا ضعف در تنفس شدید، در این زمینه فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
نکات مهم قبل از مصرف سماگلوتاید
اگر شما به سماگلوتاید حساسیت دارید و یا دچار یکی از حالتهای زیر هستید، نباید از قلم تزریقی اوزمپیک استفاده کنید:
- اگر شما مبتلا به بیماریهای چند نوع نئوپلازی چندگانه تیپ ۲ غدددرون ریز هستید (وجود تومور در غدههای شما)
- دارای سابقه شخصی یا خانوادگی ابتلا به سرطان مدولار تیروئید،
- دیابت وابسته به انسولین یا کتواسیدوز دیابتی
در این موارد برای اینکه مطمئن شوید، مصرف این دارو برای شما ایمن است و خطری در پی ندارد، با پزشک مشورت کنید:
- وجود مشکلات پانکراس شما؛
- مشکلات معده که باعث هضم کند غذا شود.
- بیماری کلیوی؛ یا
- مشکلات چشمی که ناشی از بیماری دیابت (رتینوپاتی) است.
مشخص نیست که این دارو به یک جنین آسیب برساند یا نه . اگر باردار یا در حین درمان، باردار شدید، به پزشک خود اطلاع دهید. مصرف این دارو میتواند اثرات طولانی مدتی بر بدن شخص مصرف کنندهداشته باشد. قبل از اینکه از این دارو استفاده کنید، حداقل ۲ ماه باید از باردارشدن خودداری کنید.
معلوم نیست که آیا این دارو میتواند از طریق شیر مادر به نوزاد شیرخوار منتقل شود و به کودک آسیب برساند یا نه. اگر شما در حال شیر دادن کودک شیرخوار خود با شیر مادر هستید، به پزشک خود اطلاع دهید.
استفاده از قلم تزریقی اوزمپیک توسط افراد زیر ۱۸ سال مورد تایید نبوده و ممنوع است.
نحوه مصرف داروی سماگلوتاید
داروی اوزمپیک را دقیقاً همانطور که توسط دکتر شما تجویز میشود، مصرف کنید. راهنماییهای بر روی برچسب نسخه خود را خوانده و بر اساس آن عمل کنید. پزشک شما ممکن است گاهی اوقات دوز داروی شما را برای اطمینان از حصول بهترین نتایج، تغییر دهد. این دارو را در دوز های بیشتر و یا کمتر از مقادیر توصیهشده، مصرف نکنید.
تمام اطلاعات ارائه شده به بیمار، راهنماهای دارویی و ورقهای آموزشی ارائه شده به شما را بخوانید. اگر سؤالی دارید، از پزشک یا از یک دکتر داروساز بپرسید.
نحوه استفاده از این دارو به صورت تزریق در زیر پوست است از این رو، روش استفاده از این دارو و نحوه تزریق آن توسط پزشک و یا دکتر داروساز به فردمصرف کننده آموزش داده خواهد شد. اگر نحوه روش درست تزریق این دارو و یا دفع صحیح سرنگ و سوزنهای مربوط به آن را یاد نگرفتید، این دارو را خودتان تزریق نکنید.
این دارو معمولاً به صورت یک بار در هر رفته و در هر زمانی از روز و با و یا بدون غذا میتواند مورد استفاده قرار گیرد. اگر قصد تغییر در روز معمول برای تزریق دوز دارویی خود را دارید، حداقل دو روز بعد از آخرین تزریق خود صبر کنید.
مراقبین سلامت و یا کادر پزشکی مربوطه به شما بهترین مکانهای بدن شما رابرای تزریق این دارو که معمولاً بازو و یا شکم است را نشان خواهند داد. به یاد داشته باشید که هر زمانی که این دارو را تزریق میکنید، از جای دیگریاز بدن خود برای تزریق استفاده کنید و دو بار متوالی در یک عضو بدن خود این دارو را تزریق نکنید. این کار موجب سفتی عضو مورد استفاده خواهد شد.
در صورتی که به نظر میرسد رنگ این دارو تغییر کرده، کدر شده و یا اگر ذراتی در آن قرار دارد از این دارو استفاده نکنید و با مراجعه به داروخانه از دکتر داروساز دوز جدیدی از این دارو را دریافت کنید.
یکی از عوارض شایع برای کسانی که دچار سطوحی بالایی از قند خون و ابتلای به بیماری دیابت هستند، استعداد بیشتر برای افت قند خون و یا به اصطلاح هیپو گلیسمی است. قند خون پایین (هیپوگلیسمی) میتواند برای همه افرادی که مبتلای به بیماری دیابت هستند، رخ دهد و علائم آن شامل سردرد، گرسنگی، تعریق، تحریک پذیری، سرگیجه، حالت تهوع، بالا رفتن سرعت ضربان قلب، و احساس اضطراب یا رعشه است. برای درمان سریع عارضه قند خون پایین، همیشه یک منبع خوب قندی مانندآب میوه، آب نبات، کراکر، کشمش یا نوشابههای گازدار را در دسترس خود نگه دارید.
در صورتی که شما دچار عارضه قند خون پایین بوده و قادر به خوردن یا نوشیدنی چیزی نباشید، پزشک معالج شما میتواند یککیت تزریقی اضطراری گلوکاگون را برای شما تجویز کند. ازآنجا که در این شرایط معمولاً خود شما قادر به تزریق این دوز از گلوکاگون نخواهید بود، در این زمینه باید اطمینان حاصل کنید که خانواده و یا دوستان نزدیک شما در مورد اینکه که چگونه این تزریق را در شرایط اضطراری برای شما انجام بدهند، آگاه هستند.
همچنین از آنجا علائم قند خون بالا (هیپرگلیسمی) مواردی نظیر افزایش تشنگی یا پر ادراری، تاری دید، سردرد و خستگی است در این زمینه مراقب باشید.
سطوح قند خون شما میتواند تحت عواملی مثل قرار گرتن در معرض استرس، ابتلای به بیماری، جراحی، ورزش و نرمش، مصرف الکل و نوشیدنیهای الکلی یا صرف غذا قرار گیرد. قبل از تغییر دوز تزریقی داروی اوزمپیک یا برنامه دارویی خود، با پزشک معالج خود در این زمینه مشورت کنید.
مصرف این دارو تنها بخشی از یک برنامه کامل از درمان است که همچنین شامل رژیم غذایی، ورزش و کنترل وزن است. رژیم غذایی، دارو و رویه ورزشی خود را برای رسیدن به نتیجه مطلوب ادامه دهید.
با توجه به حساسیت این دارو و قلم های تزریقی آن نسبت به گرما نیاز است که آن را در یخچال و دمای ۲-۸ درجه نگهداری کنید. به یاد داشته باشید که از فریز کردن این دارو بپرهیزید. اگر این داروها دچار یخ زدگی شدند آن دارو رامورد استفاده قرار نداده و دور بریزید. همچنین اکیداً از مصرف و تزریق دارویی که تاریخ مصرف آن گذشته است خودداری کنید.
پس از اولین استفاده قلم تزریقی را در یخچال نگهداری کرده و همچنین آن را دور از گرما و نور خورشید قرار دهید. قبل از ذخیره سوزن مورداستفاده شده را دور بیندازید. در صورتی که از قلم استفاده نمیکنید درپوشش را بر روی آن قرار دهید. مهلت استفاده از این دارو تا ۵۶ روز بعد از اولین استفاده است. به یاد داشته باشید که بعد از این زمان، داروی مورد نظر را حتماً دور بیندازید.
به محض استفاده از قلمهای تزریقی و یا سرنگ، این سرنگ و سوزنها را با توجه به قوانین محلی و استفاده از مواردی مثل سفتی باکس دور بیندازید. همچنین این اقلام مورد استفاده قرار گرفته را دور از دسترس کودکان و یا حیوانات خانگی قرار دهید.
چه اتفاقی می افتد اگر شما یک دوز از این دارو را فراموش کنید؟
به محض اینکه شما دوز فراموش شده را به یاد آوردید، آن را مصرف کنید. اگر تقریباً موقع نوبت بعدی مصرف دوز بعدی است، از مصرف دوز فراموش شده اجتناب کنید. برای جبران دوز از دست رفته قبلی در دوز بعدی از داروی اضافه استفاده نکنید.
اگر از این دارو بیش از حد مصرف کنید، چه اتفاقی می افتد؟
با مراقبتهای پزشکی اورژانس و یا کمکهای اضطراری برای مسمومیت، تماس بگیرید.
در هنگام مصرف این دارو باید از چه مواردی اجتناب کنید؟
در حال پردازشحتی زمانی که سوزن قلمهای تزریقی را هم تعویض میکنید، نباید آن را با شخص دیگری به اشتراک بگذارید. این استفاده نادرست از قلم تزریقی میتواند زمینهساز انتقال بیماری و یا عفونت از شخصی به شخص دیگر شود.
عوارض جانبی داروی سماگلوتاید
اگر شما نشانه هایی از یک واکنش آلرژیک به داروی اوزمپیک مانند : راش پوستی یا کهیر ( با یا بدون تب یا درد مفاصل ) ؛ اشکال در تنفس؛ تورم صورت، لب ها، زبان یا گلو ، را مشاهده کردید، با اورژانس پزشکی تماس بگیرید.
اگر موارد زیر را مشاهده کردید به پزشک خود اطلاع دهید:
- نشانههای ابتلا به تومور تیروئید مانند تورم یا وجود تودهای در گردن خود، بلع مشکل، صدای خشن و زمخت، احساس تنگی نفس؛
- علائم ابتلا به پانکراتیت (التهاب پانکراس) مانند درد شدید در ناحیه بالایی معده که به پشت شما می زند، حالت تهوع با و یا بدون استفراغ، ضربان قلب سریع است.
- علائم قند خون پایین مانند سردرد، سردرگمی و گیجی، تاری دید، مشکل در صحبت کردن، گرسنگی، تعریق، تحریک پذیری، سرگیجه، خوابآلودگی، ضعف، افزایش سرعت ضربان قلب، و احساس اضطراب یا لرزش و رعشه بدنی (ترمور)؛ یا
- ابتلای به مشکلات کلیوی مانند کمی ادرار کمی یا عدم توانایی در دفع ادرار؛ ادرار دردناک و دشوار، تورم در پاها یا مچ پا شما؛ احساس خستگی یا کمبود نفس.
عوارض جانبی شایع این دارو عبارت اند از:
- تهوع (به خصوص هنگامی که شما شروع به استفاده از این دارو میکنید)، استفراغ، درد در ناحیه معده؛
- اسهال؛ یا
- یبوست.
این یک لیست کامل از عوارض جانبی این دارو نیست و موارد دیگری ممکن است رخ دهد. برای توصیههای پزشکی در مورد عوارض جانبی با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت مشاهده عوارض جانبی به FDA این موارد را گزارش کنید.
چه داروهایی مصرف این دارو را تحت تاثیر قرار می دهند؟
مصرف این داروها میتواند باعث کندی در فعالیتهای گوارشی بدن شما شود از این دارو ممکن است جذب داروهای دیگری که مصرف میکنید، زمانطولانیتری را به خود اختصاص دهد.
به پزشک خود در مورد تمام داروهای مصرفی خود چه داروهایی که شروع یا مصرف آن را متوقف کردهاید، بهویژه موارد زیر اطلاع دهید:
- انسولین یا
- داروهای خوراکی مصرفی برای درمان بیماری دیابت نظیر گلوترول، متلاگلیپ، آماریل، آونداریل، دوئتاکت، دیابتا، میکروناز، گلوکوونس و …
این لیست کامل نیست. مصرف همزمان بسیاری از داروها میتواند با مصرف این دارو تداخل ایجاد کند. این داروها شامل داروهای تجویزی یا بدون نسخه، ویتامینها و محصولات و داروهای گیاهی است. همه تداخلات احتمالی در این راهنمای دارویی ذکر نشده است.
اطلاعات بیشتر
به یاد داشته باشید که این دارو را به دور از دسترس کودکان نگه داری کرده و با فرد دیگری به خاطر عوارض احتمالی ناشی از مصرف یا مصرف نادرست آن به اشتراک نگذارید و این دارو را تنها زمانی مصرف کنید که توسط پزشک معالج برای شما تجویز شده باشد.
مطالب مشابه پیشنهاد شده
اسپیریوا (Spiriva) چیست؟ عوارض احتمالی و نحوه مصرف Spiriva