آشنایی با انواع رادیوتراپی
رادیوتراپی یا پرتودرمانی، یک روش درمانی کلیدی در برابر سرطان های خونی است که با استفاده از پرتوهای پرانرژی، سلولهای سرطانی را هدف قرار داده و از بین میبرد. این روش درمانی انواع مختلفی دارد که هر کدام با توجه به عوامل مختلفی از جمله نوع سرطان، محل تومور و شرایط بیمار انتخاب میشوند. در حالت کلی، رادیوتراپی به دو دسته اصلی خارجی و داخلی تقسیم میشود. در رادیوتراپی خارجی، پرتوها از طریق دستگاهی خارج از بدن به سمت تومور تابانده میشوند، در حالی که در رادیوتراپی داخلی، منبع پرتوزا در داخل بدن و نزدیک تومور قرار میگیرد.
رادیوتراپی یکی از روشهای مؤثر و پیشرفته در درمان سرطان است که از طریق تابش امواج پرانرژی به سلولهای سرطانی، آنها را هدف قرار داده و به کاهش یا از بین بردن تومورها کمک میکند. این روش، بهخصوص برای بیمارانی که نمیتوانند جراحی را تحمل کنند یا در مواردی که تومور در ناحیه حساسی قرار دارد، به کار میرود. در این مطلب، با انواع رادیوتراپی، بهویژه رادیوتراپی خارجی و داخلی، آشنا خواهیم شد و ویژگیهای هریک را بررسی میکنیم.
فهرست عناوین
رادیوتراپی خارجی
رادیوتراپی خارجی، یکی از روشهای پرکاربرد رادیوتراپی است که در آن، دستگاههای تولیدکننده پرتوهای قوی مانند اشعه ایکس و الکترون، پرتوها را به سمت ناحیه مورد نظر در بدن بیمار هدایت میکنند. این روش، بدون نیاز به جراحی یا ورود مستقیم ابزار به بدن انجام میشود و عموماً چند جلسه طول میکشد. طی هر جلسه، بیمار روی تخت مخصوص قرار میگیرد و دستگاه از فاصله معینی به ناحیه خاصی از بدن او تابش میکند. مدت زمان تابش و تعداد جلسات به نوع سرطان و محل قرارگیری تومور بستگی دارد.این روش در مقایسه با روشهای جراحی و شیمیدرمانی، نوعی درمان موضعی محسوب میشود؛ به این معنی که اثرات تابش تنها به ناحیهی مشخصی از بدن محدود میشود و بر خلاف شیمیدرمانی، بر تمامی بدن تأثیر نمیگذارد. در این روش، دستگاه تابش در خارج از بدن بیمار قرار دارد و به صورت دقیق به سمت تومور تابش میکند.
این نوع رادیوتراپی برای درمان سرطانهای مختلف از جمله سرطان سینه، پروستات و ریه مورد استفاده قرار میگیرد. از آنجایی که پرتوها تنها ناحیه هدف را تحت تأثیر قرار میدهند، بخشهای سالم بدن کمتر آسیب میبینند. با این وجود، بیمار ممکن است عوارضی مانند خستگی، سوزش پوست و تغییرات در اشتها را تجربه کند که معمولاً با پایان درمان بهبود مییابند. مزیت اصلی این روش، عدم نیاز به بستری شدن و انجام آن به صورت سرپایی است. شما میتوانید برای کسب اطلاعات بیشتر در باب انواع روش های رادیوتراپی خارجی و مزایا و معایب هریک، مقاله رادیوتراپی خارجی بیمارستان یثربی را به آدرس https://yasrebihospital.com/external-radiotherapy/ نیز مطالعه فرمایید که از منابع اصلی این مقاله است.
انواع رادیوتراپی خارجی
رادیوتراپی خارجی به انواع مختلفی تقسیم میشود که بسته به نیاز و شرایط بیمار مورد استفاده قرار میگیرند. یکی از انواع آن، رادیوتراپی سهبعدی (3D-CRT) است که با کمک تکنولوژی تصویربرداری سهبعدی، پرتوها دقیقاً به ناحیه سرطانی هدایت میشوند. نوع دیگر، رادیوتراپی با شدت تعدیلشده (IMRT) است که شدت پرتوها در نقاط مختلف تنظیم میشود تا بافتهای سالم کمترین آسیب را ببینند. همچنین، رادیوتراپی با هدایت تصویر (IGRT) که تصاویر لحظهای از ناحیه تحت درمان ارائه میدهد و درمان با دقت بالاتری انجام میشود. پرتو درمانی استریوتاکتیک نیز که معمولاً در یک یا چند جلسه انجام میشود، دقت فوقالعادهای دارد و برای تومورهای کوچک کاربردی است.
رادیوتراپی داخلی
رادیوتراپی داخلی یا براکیتراپی، نوع دیگری از رادیوتراپی است که در آن منابع رادیواکتیو مستقیماً در یا نزدیک به ناحیه سرطانی قرار میگیرند. در این روش، بهجای تابش از بیرون، منابع رادیواکتیو داخل بدن یا در مجاورت بافت سرطانی قرار داده میشوند. این روش معمولاً برای درمان سرطانهای دهانه رحم، پروستات و گاهی پستان مورد استفاده قرار میگیرد. بسته به نوع و محل سرطان، ممکن است منابع رادیواکتیو بهصورت دائمی یا موقت در بدن قرار داده شوند.
یکی از مزایای اصلی رادیوتراپی داخلی، امکان تمرکز بیشتر بر سلولهای سرطانی و کاهش آسیب به بافتهای سالم اطراف است. این روش با توجه به نزدیکی منبع تابش به تومور، اغلب باعث افزایش اثربخشی درمان میشود و نیاز به دوز کمتری از پرتو نسبت به روشهای خارجی دارد. هرچند براکیتراپی نیز میتواند عوارض خاص خود را داشته باشد، ولی برای بسیاری از بیماران، بهویژه در مواردی که رادیوتراپی خارجی نتیجه مطلوبی نداشته، انتخاب مناسبی است.
انواع رادیوتراپی داخلی
رادیوتراپی داخلی یا براکیتراپی نیز به چند دسته تقسیم میشود. براکیتراپی کمدوز (LDR) که در آن منبع رادیواکتیو بهصورت دائمی در نزدیکی یا داخل تومور قرار داده میشود و پرتوهای کمشدت را در طول زمان به ناحیه مورد نظر میتاباند. در مقابل، براکیتراپی پرفشار (HDR) که منبع رادیواکتیو بهطور موقت و با دوزهای بالا برای چند دقیقه در ناحیه سرطانی قرار میگیرد و سپس خارج میشود. این روش برای درمان سرطانهایی مانند پروستات و دهانه رحم بسیار مؤثر است. براکیتراپی بینابینی که منبع رادیواکتیو در بافتهای اطراف تومور قرار داده میشود و براکیتراپی سطحی که برای سرطانهای پوستی و سطحی کاربرد دارد، نیز از دیگر انواع رادیوتراپی داخلی هستند.پیشنهاد میشود برای کسب اطلاعات جامع تر در حوزه رادیوتراپی داخلی،مقاله راهنمای رادیوتراپی داخلی بیمارستان یثربی به آدرس https://yasrebihospital.com/internal-radiotherapy/ را مطالعه فرمایید.
اهمیت آگاهی از روشهای رادیوتراپی
درمان سرطان با استفاده از رادیوتراپی به یکی از پیشرفتهترین و مؤثرترین روشهای پزشکی تبدیل شده است. با پیشرفت تکنولوژی و افزایش دقت دستگاههای رادیوتراپی، این روش به بیمارانی که نمیتوانند جراحی کنند یا به دنبال راههای کمتهاجمیتر هستند، کمک بزرگی میکند. رادیوتراپی خارجی و داخلی، هر کدام بسته به نوع، محل و اندازه تومور و شرایط خاص بیمار، میتوانند گزینههای مناسبی باشند. رادیوتراپی خارجی با استفاده از دستگاههایی که از خارج بدن تابش میکنند، به دقت تومور را هدف میگیرد و اغلب نیازی به بستری شدن بیمار نیست. در مقابل، رادیوتراپی داخلی یا براکیتراپی، که منبع رادیواکتیو مستقیماً در یا نزدیک به بافت سرطانی قرار میگیرد، توانسته است برای سرطانهای خاص نتایج مؤثری داشته باشد و دوز مورد نیاز برای نابودی تومور را به حداقل برساند.
آگاهی از تفاوتهای میان انواع روشهای رادیوتراپی و کاربردهای هرکدام، به بیماران و پزشکان کمک میکند تا بتوانند بر اساس شرایط خاص هر بیمار، بهترین انتخاب را انجام دهند. انتخاب نوع مناسب رادیوتراپی میتواند نه تنها اثربخشی درمان را افزایش دهد، بلکه عوارض جانبی را نیز به حداقل برساند. همچنین، بیماران با اطلاعات کافی در این زمینه، بهتر میتوانند به درمان خود اعتماد کنند و با آمادگی بیشتری وارد فرآیند درمان شوند. برای مطالعه بیشتر و کسب اطلاعات جامعتر در خصوص هر یک از روشهای رادیوتراپی، توصیه میکنیم به مقالات تخصصی رادیوتراپی سایت بیمارستان یثربی مراجعه فرمایید. در این سایت، اطلاعات کاملی درباره کاربردهای رادیوتراپی، نکات مهم قبل و بعد از درمان، و راهنماییهای لازم برای انتخاب بهترین روش درمانی ارائه شده است که میتواند منبعی معتبر و کامل برای بیماران و خانوادههای آنها باشد.