ام آر وی چیست؟ چه کاربردی دارد؟

ام آر وی (MRV) تکنیک تصویربرداری غیرتهاجمی با دقت بالا برای بررسی و تشخیص سلامت عروقی و وریدی است. ام آر وی مانند MRI از اشعه برای تصویربرداری استفاده نمی‌کند و به پزشک امکان می‌دهد تا دقیق‌تر ساختار بدن و عروق خونی را مشاهده کند. در ادامه با ما باشید تا بیشتر با تکنیک ام آر ونوگرافی، کاربردها و عوارض ام آر وی آشنا شوید.

برای مطالعه مطالب مرتبط کلیک کنید:

آشنایی با بیماری آمبولی پا، علائم و راه تشخیص

هر آنچه باید درباره پیوند قلب بدانید

معرفی روش تشخیص ام آر آی و رگ های خونی همراه با مزایا و معایب

ام آر وی (ام آر ونوگرافی) چیست؟

تکنیک تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از تکنولوژی تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) عروق و وریدهای بدن را تصویربرداری می‌کند و برای تشخیص و ارزیابی بیماری‌های عروق وریدی، تشخیص بیماری‌هایی مانند توپولوژی و ساختار عروق وریدی، جریان خون نامنظم، جریان خون معکوس یا انسداد عروق وریدی و بسته شدن رگ قلب استفاده می‌شود.

این تکنیک قادر است تصاویر دقیقی از عروق بدن، به ویژه وریدها، ایجاد کند. نسبت به روش‌های دیگری مانند رادیوگرافی وریدی و ایکوگرافی دوپلر، MRV مزایایی مانند عدم نیاز به تزریق ماده رادیواکتیو، تصاویر با کیفیت بالا و قابلیت تصویربرداری سه بعدی را دارد. به‌علاوه اینکه روش غیرتهاجمی برای ارزیابی عروق وریدی محسوب می‌شود و ریسک کمتری نسبت به سایر روش‌های تهاجمی دارد.

با توجه به دقت و قابلیت تفسیر بالای تصاویر MRV، این تکنیک در تشخیص و پیگیری بیماری‌هایی مانند ترومبوز وریدی، سندرم تنگی وریدی و انواع تخلیه‌های وریدی، برنامه‌ریزی قبل از جراحی عروق وریدی و ارزیابی تاثیر درمان‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

چرا ام آر ونوگرافی انجام می شود؟

ام آر ونوگرافی برای تشخیص و ارزیابی بیماری‌های عروق وریدی و تحلیل عملکرد و ساختار آن‌ها انجام می‌شود. از دیگر کاربردها و دلیل انجام ام آر وی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱. تشخیص بیماری های عروق وریدی

MRV به عنوان یک تکنیک تصویربرداری بدون تماس و غیرتهاجمی این قابلیت را دارد که با دقت و وضوح بالا از عروق وریدی تصویربرداری کند. تصاویری که برای تشخیص بیماری‌هایی مانند ترومبوز وریدی (علائم ترومبوز چیست؟)، سندرم تنگی وریدی، آنومالی‌های وریدی و تخلیه‌های وریدی به کار می‌روند.

۲. برنامه ریزی قبل از جراحی عروق وریدی

در صورتی که نیاز به جراحی یا روش‌های درمانی برای عروق وریدی باشد، ام آر ونوگرافی به پزشک کمک می‌کند تا ساختار و مسیر عروق را به دقت بررسی کرده و برنامه‌ریزی مناسبی برای جراحی یا روش درمانی انتخاب کند.

۳. ارزیابی تاثیر درمان ها

یکی دیگر از کاربردهای ام آر وی، ارزیابی تاثیر درمان‌ها و پیگیری پاسخ بیمار به درمان‌های مختلف است که با مقایسه تصاویر قبل و بعد از درمان، تغییرات در ساختار و عملکرد عروق وریدی مشاهده می‌شوند.

‏۴. ام آر وی مغز

معمولا برای اینکه عروق مغز بهتر دیده شوند حین MRV مغز ماده رنگی به بیمار تزریق می‌کنند. ام آر وی مغز برای تشخیص بیمارهای مغزی مانند ترومبوز وریدی مغز (لخته خون در مغز)، ناهنجاری‌های ساختاری وریدی، فشار خون داخل جمجمه‌ای، و مشکلات جریان خون به‌کار می‌رود.

ام آر وی برای چه کسانی مناسب است؟

انجام ام آر ونوگرافی به افراد زیر توصیه می‌شود:

• بیماران با علائم و عوارض عروق وریدی

افرادی که علائمی مانند ورم، درد، تورم و سنگینی در پاها و پاشنه‌ها، تشنگی و تنگی در نفس و وجود خون‌گیری‌های نامعمول در عروق وریدی دارند، ممکن است نیاز به MRV داشته باشند. این تکنیک می‌تواند به تشخیص بیماری‌هایی مانند ترومبوز وریدی، سندرم تنگی وریدی و وریدهای نامنظم کمک کند.

• بیمارانی که نیاز به جراحی یا روش‌های درمانی برای عروق وریدی دارند.

قبل از انجام جراحی یا روش‌های درمانی برای عروق وریدی، MRV می‌تواند به پزشک کمک کند تا ساختار و مسیر عروق را بررسی کرده و برنامه‌ریزی مناسبی برای درمان انتخاب کند.

• پیگیری بیماران با بیماری‌های عروق وریدی مزمن

افراد مبتلا به بیماری‌های عروق وریدی مزمن مانند فریب وریدی، سندرم نقص عملکرد والوهای وریدی یا ترومبوز مزمن برای پیگیری منظم و ارزیابی تغییرات در عروق وریدی باید ام آر وی بدهند.

ام آر وی برای چه کسانی مناسب نیست؟

این آزمایش برای همه توصیه نمی‌شود و برای افرادی با شرایط زیر مناسب نیست:

• افرادی که داخل بدنشان پین یا ایمپلنت فلزی دارند به‌خاطر تداخل با میدان مغناطیسی قوی دستگاه ام آر وی کاندیدای مناسبی نیستند.
• خانم‌های باردار مجاز به ام آر ونوگرافی نیستند چرا که میدان مغناطیسی قوی MRV تاثیر منفی روی جنین می‌گذارد.
• افرادی که ترس و اضطراب شدید نسبت به محیط بسته یا صداهای بلند دارند.
• افرادی که توانایی ثابت ماندن در طول آزمایش را ندارند.

‏مزایای ام آر وی

مزایای ام آر وی عبارتند از:

• عدم وجود اشعه یونی
• احتمال حداقلی واکنش آلرژیک به کنتراست گادولینیوم
• کنتراست بالاتر عروق به پس زمینه
• قابلیت تصویربرداری دینامیک با تفکیک زمانی
• قابلیت محاسبه جهت و شدت جریان خون
• تصویربرداری وریدی بدون کنتراست
• وجود ماده حاجب متصل به حوضچه خون که باعث حفظ غلظت بالای کنتراست درون عروقی می‌شود.
• تصویربرداری با کیفیت بالا تا یک ساعت بعد تزریق ماده حاجب
• بررسی پیشرفت بیماری‌های مزمن
• تشخیص بیماری‌های عروق وریدی

ام آر وی چگونه انجام می شود؟

ام آر آی چیست و چگونه انجام میشود؟ روش تشخیصی ام آر وی به کمک تکنولوژی تصویربرداری با رزونانس مغناطیسی (MRI) به شکل زیر انجام می‌شود:

پزشک از بیمار می‌خواهد جواهرات، ساعت‌ و هر اشیای فلزی دیگری که ممکن است تداخلی با میدان مغناطیسی داشته باشد، دربیاورد. همچنین، بهتر است لباس‌هایی با زیپ‌های فلزی یا قطعات فلزی استفاده نکنید. حالا بیمار باید روی تختی داخل دستگاه ام آر آی دراز بکشد و در طول مدت ام آر وی روی آن بماند. در مواردی که کیفیت تصویر بالاتری لازم باشد باید تزریق وریدی ماده حاجب (کنتراست) انجام شود.

در طول فرآیند MRV، دستگاه MRI امواج رادیویی و میدان مغناطیسی را به بدن بیمار می‌تاباند و این امواج و میدان مغناطیسی باعث تولید سیگنال‌هایی در بدن شده که توسط دستگاه ثبت و به تصاویر سه‌بعدی تبدیل می‌شوند. پزشک از این تصاویر برای بررسی و تحلیل عروق وریدی استفاده می‌کند. پس از اتمام فرآیند ام آر ونوگرافی تصاویر به پزشک تحویل داده شده تا از این تصاویر برای تشخیص و ارزیابی وضعیت عروق وریدی استفاده کند.

تفسیر mrv

تفسیر نتایج ام آر ونوگرافی توسط پزشک متخصص ام آر آی انجام می‌شود. پس از اتمام فرآیند MRV، تصاویر عروق وریدی بدن به پزشک تحویل داده می‌شود و پزشک با استفاده از این تصاویر و دانش و تجربه خود، نتیجه‌گیری و تفسیر این تصاویر را انجام می‌دهد.

در تفسیر ام آر وی پزشک توجه می‌کند که آیا عروق وریدی به خوبی نمایش داده شده‌اند و آیا تغییر یا نقصی در عروق وریدی مشاهده می‌شود یا خیر. پزشک باید برای تفسیر، توقف یا انسداد در جریان خون در عروق وریدی را بررسی کند که باعث مشکلاتی مانند خونریزی و تشکیل لخته خون می‌شود. وجود هرگونه جسم خارجی یا شکل غیرطبیعی در عروق وریدی نشانه تومور هستند.

آمادگی لازم قبل از ام آر وی

آمادگی لازم قبل از ام آر وی تقریبا مشابه تمام اقدامات آمادگی قبل از این روش است که باید طبق توصیه پزشک برخی کارها را انجام بدهید. در صورتی که آلرژی یا حساسیت خاصی به دارو یا ماده حاجب دارید حتما از قبل به پزشک اطلاع دهید. در صورتی که باردار هستید یا احتمال بارداری می‌دهید باید پزشک را در جریان بگذارید چرا که میدان مغناطیسی این دستگاه در دوران بارداری برای جنین خطرناک است.

اگر باتری قلبی یا پین و ایمپلنت فلزی در بدن دارید هم باید به پزشک اطلاع دهید. در مواردی پزشک بسته به لزوم تزریق ماده حاجب ممکن است از بیمار بخواهد که چند ساعت قبل آزمایش چیزی نخورد و نیاشامد (ناشتا باشد).

نکات مهم بعد از ام آر وی

بعد از ام آر وی بیمار باید نکات مراقبتی زیر را رعایت کند:

• تعویض لباس بعد از ام آر ونوگرافی
• اگر بیمار قبل آزمایش آرامبخش خورده باشد بهتر است تا چند ساعت بعد از MRV جهت اطمینان در کلینیک تحت مراقبت بماند.
• خارج کردن آنژیوکت در صورت رگ‌گیری
• اگر به هردلیلی بعد ام آر وی دچار حساسیت پوستی یا کهیر شدید بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
• برای دفع ماده کنتراست تزریقی بهتر است بعد از ام آر وی آب زیادی بنوشید.
• معمولا بیمار بعد از این آزمایش نیازی به استراحت ندارد و می‌تواند به فعالیت روزانه بازگردد.
• جهت کاهش سردرد یا تورم ناشی از MRV حتما داروهای تجویزی پزشک را مصرف کنید.

عوارض و خطرات ام آر وی

به طور کلی ام آر ونوگرافی روش امن و غیرتهاجمی است که عوارض جانبی جدی ندارد. با این حال، برخی از عوارض کوچک و کمی رایج ممکن است در شماری از بیماران دیده شود:

• حس تنگی نفس
• احساس نفخ
• سرگیجه یا تهوع کوتاه مدت
• حساسیت به ماده حاجب، خارش، قرمزی پوست یا تورم
• تنگی نفس پس از تزریق ماده حاجب
• سردرد شدید
• لخته خون به‌خاطر تحریک رگ‌های خونی
• خستگی

هزینه ام آر وی

هزینه MRV بسته به مکان جغرافیایی، مرکز تصویربرداری، بیمارستان یا مرکز درمانی، و نوع پوشش بیمه‌ای متغیر خواهد بود. اما به‌طورکلی در مقایسه با دیگر روش‌های عکسبرداری مثل ام آر آی هزینه بالاتری دارد. بهتر است با مراکز تصویربرداری مختلف یا بیمارستان‌های محلی تماس بگیرید و جزییات هزینه را بپرسید.

تفاوت ام ار ای با ام ار وی

ام آر آی و ام آر وی هر دو روش تصویربرداری غیرتهاجمی با میدان مغناطیسی هستند که اندام و ساختارهای داخل بدن را نشان داده و شباهت‌ها و تفاوت‌هایی باهم دارند.