معرفی داروی مبندازول و کارکرد آن
آیا پزشک برای شما داروی مبندازول تجویز کرده است؟ عفونتهای کرمی یا عفونتهایی که به دلیل وجود و رشد انگلها در انسان ایجاد میشوند میتوانند بسیار آزاردهنده و ناراحتکننده باشند و مشکلات زیادی را به وجود آورند. برای از بین بردن این عفونتها به انواع داروهای ضد کرم یا ضد انگل نیاز است. مبندازول یک داروی ضد انگلی است که عفونتهای کرمهایی مانند کرم سنجاق یا سایر انگلها را درمان میکند. کرمهای سوزنی که کرم نخی نیز نامیده میشوند، در رودهها و راستروده افراد آلوده به این انگل زندگی میکنند و باعث خارش مقعد و بیخوابی میشوند. از این دارو میتوان برای درمان این نوع عفونتهای کرمی نیز استفاده کرد. در این مقاله بیشتر با مبندازول و کاربردهای این دارو آشنا میشویم.
برای مطالعه مطالب مرتبط کلیک کنید:
قرص دایجستیو چیست؟ چه کابردهایی دارد؟
آشنایی با داروی پنتوپرازول و فواید آن
معرفی داروی بیسموت ساب سیترات + عوارض و مزایا
فهرست عناوین
داروی مبندازول چیست؟
مبندازول (me BEN da zole) یک داروی ضد انگلی است که برای درمان عفونت کرمهای خاص یا سایر انگلها استفاده میشود. نام تجاری این دارو vermox یا Emverm است. داروی مبندازول به شکل قرصهای جویدنی در دسترس است و معمولاً بهصورت مبندازول ۱۰۰ میلیگرمی در بستهبندیهای ۱۲ عددی عرضه میشود. جذب دارو بهصورت خوراکی و از طریق دستگاه گوارش است.
اسامی رایج دارو:
- قرص مبندازول روزدارو ۱۰۰ میلی گرم
- قرص مبندازول مداوا ۱۰۰ میلی گرم
- قرص مبندازول مفید ۱۰۰ میلی گرم
- قرص مبندازول مهردارو ۱۰۰ میلی گرم
نحوه مصرف مبندازول (قرص جویدنی مبندازول)
مصرف این دارو بهصورت خوراکی و از طریق دهان است. باید آن را طبق دستور پزشک یا بر اساس دستورالعمل همراه دارو مصرف کرد. قبل از قورت دادن مبندازول آن را کاملاً بجوید یا له کنید. قرصها را کامل قورت ندهید. میتوانید آن را با غذا یا بدون غذا مصرف کنید. اگر مصرف این دارو معده شما را ناراحت میکند، آن را با غذا مصرف کنید.
تمام این دارو را بهصورت کامل مصرف کنید، مگر اینکه پزشک به شما بگوید که باید زودتر مصرف آن را قطع کنید. در غیر این صورت مصرف آن را ادامه دهید حتی اگر فکر میکنید بهتر هستید. اگر فکر میکنید بیش از حد از این دارو مصرف کردهاید، فوراً با مرکز کنترل مسمومیت یا اورژانس تماس بگیرید.
شما معمولاً مبندازول را بهعنوان یک دوز واحد برای درمان کرمهای نخی مصرف میکنید، اما ممکن است برای برخی دیگر از انواع عفونتهای کرمی نیاز به مصرف آن حدود ۳ روز داشته باشید. این دارو سریعاً اثر خود را میگذارد، اما ممکن است چند روز طول بکشد تا همه کرمها از بین بروند. مبندازول کرمها را میکشد اما تخم آنها را نمیکشد. ممکن است لازم باشد دوز دوم را بعد از ۲ هفته مصرف کنید. همچنین رعایت بهداشت شخصی مناسب برای جلوگیری از بازگشت کرمها بسیار مهم است.
طریقه مصرف قرص مبندازول ۱۰۰
مبندازول بهصورت قرص جویدنی در دوز ۱۰۰ و ۵۰۰ میلیگرمی عرضه میشود. هنگامی که مبندازول ۱۰۰ (Emverm) برای درمان کرم شلاقی، کرم گرد و کرم قلابدار استفاده میشود، معمولاً دو بار در روز، صبح و عصر، به مدت ۳ روز باید مصرف شود. هنگامی که مبندازول ۱۰۰ برای درمان کرم سوزنی استفاده میشود، معمولاً بهصورت تک دوز (یک بار استفاده) تجویز خواهد شد. بهترین حالت مصرف این قرصها به همراه غذاهای چرب است، چرا که میزان جذب آن در این حالت بیشتر میشود.
نحوه مصرف شربت مبندازول
داروی مبندازول بهصورت یک قرص جویدنی است و فرم شربت ندارد. با این حال در افرادی که تحمل جویدن دارو را ندارند، خصوصا در کودکان کم سنوسال میتوان این قرص را له کرد و آن را با مقداری آب یا مواد غذایی مخلوط و مصرف کرد.
زمان مصرف قرص مبندازول
بسته به این که چند دوز در روز باید مصرف شود، بهتر است قرصها را همراه با غذا مصرف کرد.
قرص مبندازول را ناشتا بخوریم؟
هیچ نیازی نیست که این دارو را بهصورت ناشتا مصرف کنید. حتی بهتر است برای کاهش ناراحتیهای گوارشی ناشی از مصرف دارو، آن را به همراه مواد غذایی استفاده کرد.
مصرف سرخود مبندازول
داروی مبندازول یک داروی تجویزی است که تنها در صورت تجویز آن توسط پزشک میتوان آن را مصرف کرد. مصرف سرخود این دارو به هیچ عنوان مجاز نیست و میتواند عوارض جانبی جدی را به دنبال داشته باشد.
موارد مصرف مبندازول (قرص مبندازول برای چیست؟)
مبندازول نوعی دارو برای درمان کرمها است. این دارو عمدتاً برای درمان میکروب معده و عفونتهای روده مانند کرمهای نخی (گاهی اوقات بهعنوان کرم سوزنی نیز شناخته میشود) و سایر عفونتهای کرمی کمتر رایج (کرم شلاقی، کرم گرد و کرم قلابدار) استفاده میشود. در کل میتوان عفونت کرمهای زیر را با مبندازول درمان کرد:
- کرمهای گرد رایج (آسکریازیس).
- کرمهای قلابدار (آنسیلوستومیازیس، نکاتوریازیس، uncinariasis)
- کرمهای سوزنی (انتروبیازیس، اکسیوریازیس).
- کرم شلاقی (تریکوریازیس).
قرص انگل مبندازول
مبندازول را میتوان یک داروی ضد انگل هم در نظر گرفت و از آن در درمان انواع عفونتها و بیماریهای انگلی هم استفاده کرد.
قرص مبندازول برای کودکان
میتوان مبندازول را برای کودکان بالای دو سال از داروخانهها تهیه کرد و از این دارو برای درمان کرمک یا سایر عفونتهای انگلی در کودکان استفاده کرد. برای درمان هر نوع عفونت انگلی یا کرمک در کودکان ۶ ماهه به بالا میتوان با تجویز پزشک این دارو را مصرف کرد. با این حال در کل در مورد استفاده از این دارو در کودکان با ارائهدهنده مراقبتهای بهداشتی خود صحبت کنید. در حالی که ممکن است برای کودکان زیر ۱ سال برای شرایط انتخابی تجویز شود، اقدامات احتیاطی اعمال میشود.
درمان کرمک با مبندازول
مبندازول همچنین گاهی اوقات برای درمان عفونتهای ناشی از کرم نواری یا کرمک استفاده میشود. این دارو برای درمان کرمک معمولاً بهصورت تکدوز در یک بار استفاده تجویز شده و سپس در صورت نیاز چند هفته بعد مجدداً یک دوز دیگر تجویز میشود.
زمانی که از این دارو برای درمان کرمک استفاده میشود باید در دوره درمان بهصورت دقیق نواحی اطراف مقعد چک شود تا در صورت وجود هر نوع تخم کرم یا خود کرمها درمان ادامه یابد. اگر از این دارو برای درمان کرمک استفاده میشود معمولاً باید بهصورت همزمان تمامی اعضای یک خانواده که با هم در یک مکان زندگی میکنند از این دارو با نظر پزشک استفاده کنند.
دوز مصرفی مبندازول
دوز مصرفی مبندازول بسته به نوع عفونت و میزان پاسخگویی هر فرد به درمان متفاوت است. در برخی از انواع عفونتهای کرمی بهصورت تک دوز تجویز میشود و برای برخی دیگر دوزهای ۱۰۰ میلیگرمی دو بار در روز و برای مدت سه روز باید مصرف شوند.
مبندازول ۱۰۰
دوز رایج تجویز شده برای اکثر عفونتهای کرمی و انگلی، مبندازول ۱۰۰ میلیگرمی است. میزان دوز تجویز شده در طول روز بر اساس نوع کرم و عفونتی که باید درمان شود متفاوت است.
مدتزمان تاثیر قرص مبندازول
مدت زمانی که قرص میتواند روی از بین بردن عفونتهای کرمی و انگلی تاثیر بگذارد بسته به دوز تجویز شده، نوع عفونت و شرایط هر فرد متفاوت است و معمولاً یک تا سه هفته زمان میبرد.
عوارض جانبی مصرف مبندازول
هر دارویی به نسبت فوایدی که دارد میتواند یک سری عوارض هم به دنبال داشته باشد. برخی از رایجترین عوارضی که در صورت مشاهده آنها باید به پزشک اطلاع داد، شامل موارد زیر است:
- واکنشهای آلرژیک (بثورات پوستی، خارش یا کهیر، تورم صورت، لبها یا زبان)
- عفونت (تب، لرز، سرفه، گلودرد، درد یا مشکل در دفع ادرار)
- قرمزی، تاول، لایهبرداری یا شل شدن پوست، از جمله داخل دهان
- لرز
- سکسکه
- فشارخون پایین
- صدای زنگ در گوش
- سرگیجه
- ادرار تیره
- خونریزی غیرمعمول
- ضربان قلب بالا
علاوه بر این عوارض یک سری مشکلات و عوارض جانبی احتمالی دیگر هم وجود دارد که معمولاً نیازی به مراقبت پزشکی خاصی ندارند و شامل موارد زیر میشوند:
- اسهال
- کم شدن یا از دست دادن اشتها
- حالت تهوع و استفراغ
- نفخ
- دلدرد
شایعترین عارضه جانبی مصرف داروی مبندازول درد معده است.
ایا قرص مبندازول چاق کننده است؟
خیر، داروی مبندازول یک داروی چاقکننده نیست، چرا که بر عکس با کم شدن اشتها، اسهال و ناراحتیهای گوارشی میتواند موجب کاهش وزن شود.
عوارض قرص مبندازول در بزرگسالان
در بزرگسالان این دارو میتواند عوارضی جدی برای کبد و معده داشته باشد. معده درد و دردهای شکمی از رایجترین عوارض این دارو در بزرگسالان است. همچنین ممکن است در بزرگسالانی که از این دارو برای درمان عفونتهای انگلی در بافتها و کیستها استفاده میکنند، کمخونی فقر آهن نیز اتفاق بیفتد. به همین دلیل به آنها توصیه میشود که در صورت مصرف دارو برای مدتزمان طولانی حتماً مکملهای آهن را هم مصرف کنند. عوارض کبدی مانند هپاتیت هم میتواند از عوارض نادر اما خطرناک مبندازول برای بزرگسالان باشد.
موارد احتیاط و منع مصرف مبندازول
افرادی که بیماریهای کبدی یا بیماریهای معده دارند باید به پزشک اطلاع دهند، چرا که احتمالاً کاندید مناسبی برای مصرف داروی مبندازول نیستند. علاوه بر این کسانی که به انواع کمخونی مبتلا هستند یا افرادی که بیماریهای مغز استخوان دارند نباید بدون تجویز پزشک از داروی مبندازول استفاده کنند. همچنین مبندازول دارویی است که به هیچ عنوان مصرف آن در کودکان زیر ۲ سال تایید نشده است. در نهایت افرادی که سابقه حساسیت به این دارو یا داروهای مشابه را دارند، باید بااحتیاط مبندازول را مصرف کنند.
مصرف مبندازول در بارداری
دقیقاً مشخص نیست که داروی مبندازول برای دوران بارداری یا کسانی که قصد بارداری دارند ایمن است یا خیر. در مطالعات اولیه به نظر میرسد که این دارو میتواند از طریق جفت عبور کند و خطر سقط را افزایش دهد. به همین دلیل نباید این دارو را سرخود و بدون مشورت با پزشک در دوران بارداری مصرف کرد.
مصرف مبندازول در شیردهی
اگر در حال شیردهی هستید نباید به هیچ عنوان بدون نظر پزشک از مبندازول استفاده کنید، چرا که مشخص نیست چه میزان از این دارو وارد شیر مادر میشود.
تداخلات دارویی مبندازول
اختلالات دارویی میتواند روی اثر گذاری یک دارو تاثیر بگذارد یا اینکه ریسک بروز عوارض جانبی را افزایش دهد. در خصوص مبندازول باید حتماً در صورت مصرف سایمتیدین، ریتوناویر، فنی توئین، کاربامازپین و مترونیدازول به پزشک اطلاع داد، چرا که این داروها با داروی مبندازول تداخل دارند. در نهایت انواع مکملهای گیاهی و داروهای سنتی و غیر تجویزی هم میتوانند با مبندازول تداخل داشته باشند.
اطلاعات دارویی مبندازول
در جدول زیر میتوانید اطلاعات دارویی مبندازول را مشاهده کنید.
اسامی رایج دارو | عوارض جانبی | تداخلات دارویی |
---|---|---|
قرص مبندازول مهردارو ۱۰۰ میلی گرم | معده درد شدید | سایمتیدین |
قرص مبندازول مفید ۱۰۰ میلی گرم | تهوع و استفراغ | ریتوناویر |
قرص مبندازول مداوا ۱۰۰ میلی گرم | دلدرد | فنی توئین |
قرص مبندازول روزدارو ۱۰۰ میلی گرم | نفخ | کاربامازپین |
– | یبوست | مترونیدازول |
مکانیسم اثر مبندازول
داروی مبندازول دسترسی کرمها به قند را محدود میکند. با جلوگیری از استفاده کرمها از قند (گلوکز) که برای زندگی آنها ضروری است، این دارو موجب میشود که کرم انرژی خود را از دست دهد و به این طریق بمیرد.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
مبندازول را میتوان یک داروی ضد انگل و ضد کرم بسیار موثر در نظر گرفت که در درمان طیف وسیعی از عفونتهای کرمی و انگلی کاربرد دارد. با این حال هر دارویی در کنار مزیتهایی که دارد ممکن است یک سری عوارض را هم به دنبال داشته باشد و حتی برای برخی از افراد مانند زنان باردار ممنوع شود. به همین دلیل بهتر است با در نظر گرفتن عوارض جانبی بالقوه و با مشورت پزشک از داروی مبندازول در درمان عفونتهای کرمی و انگلی استفاده کرد. مهمترین نکته این است که این دارو بهتنهایی نمیتواند کرمها و انگلها را کاملاً از بین ببرد و در کنار آن رعایت بهداشت فردی و خانوادگی هم اهمیت زیادی دارد.