لوونورژسترول یا قرص اورژانسی چیست؟ چه کاربردی دارد؟

راه‌های مختلفی برای پیشگیری از بارداری وجود دارد. یکی از روش‌هایی که تقریبا به مدت ۳۰ سال قدمت دارد، قرص ضد بارداری خوراکی لوونورژسترول یا قرص اورژانسی است. احتمالا تا حالا اسم قرص لوونورژسترول یا قرص اورژانسی بارداری را شنیده‌اید. قرصی که بسیاری از زوجین را از بارداری ناخواسته نجات داده‌است. نکته‌های زیادی در مورد قرص لوونورژسترول وجود دارد. اطلاع از این نکته‌ها باعث افزایش کارایی و موفقیت بیشتر این روش می‌شود.

به یاد داشته‌باشید که قرص لوونورژسترول فقط برای پیشگیری از بارداری اضطراری مورد استفاده قرار می‌گیرد و برای پیشگیری منظم و دائمی از بارداری، لازم است از محصولات دیگری استفاده‌کنید؛ مانند کاندوم، دستگاه داخل رحمی (IUD)، انواع قرص‌های جلوگیری از بارداری و سایر روش‌ها. در این خصوص، حتما با دکتر زنان مشورت کنید. همچنین می توانید از دکتر زنان آنلاین مشاوره دریافت کنید.

لوونورژسترول قرص اورژانسی چیست؟

قرص لوونورژسترول (لنوول) که از روش های پیشگیری از بارداری است،‌ در بسته‌هایی با بسته‌بندی فویل PVC / آلومینیوم موجود است. این قرص به رنگ سفید، گرد و صاف است. لوونورژسترول به دو شکل در بازار دارویی وجود دارد: تک قرص و دو قرص.

اسم قرص اورژانسی ضدبارداری (نام تجاری و نام رایج قرص اورژانسی)

• قرص بدون نسخه My Way
• قرص Plan B One–step
• قرص بدون نسخه پرونتزا (Preventeza)
• قرص بدون نسخه Take Action.

قیمت قرص اورژانسی

قیمت قرص اورژانسی بسته‌به برند دارو و داروخانه‌ای که از آن قرص اورژانسی تهیه می‌کنید، می‌تواند متفاوت باشد. به‌طورمثال قیمت هر بسته قرص اورژانسی تنسی ۱.۵ میلی‌گرم ۷۰۰۰ تومان است.

مکانیسم اثر قرص لوونورژسترول چگونه است؟

قرص لوونورژسترول تنها حاوی پروژستین است. در حالی‌که سایر قرص‌های پیشگیری از بارداری حاوی پروژستین و استروژن هستند. مکانیسم این قرص، تاخیر یا جلوگیری از تخمک‌گذاری (رهاسازی تخمک) است. لوونورژسترل می‌تواند از لقاح تخمک و اسپرم جلوگیری کند، یا مانع از اتصال یک تخم بارورشده به رحم (لانه‌گزینی) شود.

تحقیقات نشان‌می‌دهند که قرص‌های ضد بارداری که تنها حاوی پروژستین هستند ممکن است عوارض جانبی کمتری داشته باشند و گزینه‌ی مطمئن‌تری برای برخی از افراد باشند.

طریقه مصرف قرص اورژانسی لوونورژسترول

رژیم مصرف قرص اورژانسی بستگی به نوع دوز آن دارد؛

• رژیم تک دوز در واقع یک قرص ۱/۵ میلی‌گرمی است.
• در رژیم دو دوز، هر قرص حاوی ۰/۷۵ میلی‌گرم لوونورژسترل است.

نکته مهم: گفته‌می‌شود که در صورت استفاده از رژیم دو دوز، قرص اول را مصرف کرده و ۱۲ ساعت بعد قرص دوم را استفاده‌کنید. اما طبق تجربه‌ی پزشکان، بهتر است که هر دو قرص را باهم مصرف‌کنید.

لوونورژسترول بدون نسخه قابل خریداری از داروخانه‌ها است.

نحوه مصرف قرص لوونورژسترل ۷۵

قرص لوونورژسترل ۷۵ حاوی ۰.۷۵ میلی‌گرم لوونورژسترل است. این دارو درصورتی‌که حداکثر پس از ۱۲ ساعت بعد از رابطه جنسی محافظت‌نشده، مصرف‌شود، بیشترین اثربخشی را دارد. اولین دوز دارو را که با آب فراوان مصرف‌کنید، سپس ۱۲ ساعت تا مصرف دوز دوم صبر‌کنید.

طریقه مصرف قرص اورژانسی دوتایی

قرص اورژنسی دوتایی، همان قرص اورژانسی لوونورژسترول ۷۵ است و همانطور که از نامش پیداست باید به صورت ۲ قرص با دوز ۰.۷۵ میلی‌گرم استفاده‌شود. حداکثر ۷۲ ساعت پس از مقاربت، قرص اول را مصرف‌کنید و پس از گذشت ۱۲ ساعت، قرص دوم را مصرف‌کنید. قرص لوونورژسترول ۷۵ از نظر کارایی و اثر بخشی تفاوت خاصی با قرص لوونورژسترول ۱.۵ ندارد و صرفا نحوه مصرف این دو قرص با هم متفاوت است.

طریقه مصرف قرص اورژانسی تنسی ۱.۵

درصورتی‌که کمتر از ۱۲ ساعت از رابطه‌جنسی محافظت‌نشده شما گذشته‌باشد، می‌توانید قرص اورژانسی دوتایی تنسی (۰.۷۵میلی‌گرم) را تهیه‌کنید و در دو نوبت مصرف‌کنید؛ اما اگر بیش‌از ۱۲ ساعت از مقاربت‌جنسی شما گذشته‌باشد، برای اثربخشی بیشتر باید یک قرص اورژانسی تنسی ۱.۵ تهیه و مصرف‌کنید. دقت‌کنید که قرص اورژانسی تنسی ۱.۵ تا ۷۲ ساعت پس‌از بارداری، بیشترین تاثیر ممکن را دارد و پس از ۷۲ ساعت اثربخشی آن کاهش‌می‌یابد.

در چه صورت قرص اورژانسی اثر نمیکند؟

قرص اورژانسی ضدبارداری زمانی که در اسرع وقت پس‌از رابطه‌جنسی محافظت‌نشده مصرف شوند، بیشترین تأثیر را دارند و هر چه مدت طولانی‌تری برای مصرف آنها صبر شود، تأثیر کمتری دارند.

با‌این‌حال، باید توجه‌داشت که قرص اورژانسی، یک روش مطمئن و قطعی برای جلوگیری از بارداری نیست و در برخی موارد نمی‌تواند جلوی بارداری را بگیرد. برخی‌از مواردی که ممکن‌است باعث کاهش اثربخشی قرص اورژانسی شود عبارت‌اند از:

• مصرف قرص اورژانسی با تأخیر بیش از ۷۲ ساعت پس از رابطه جنسی
• وزن بالای ۷۵ کیلوگرم
• مصرف برخی از داروها مانند برخی آنتی‌بیوتیک‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها
• وجود مشکلات پزشکی مانند مشکلات گوارشی و کبدی
• داشتن بیماری‌هایی که باعث اختلال در جذب و هضم داروها می‌شوند.

به‌همین‌دلیل، برای جلوگیری از بارداری ناخواسته، بهتر است از روش‌های پیشگیری از بارداری مطمئن و موثری مانند استفاده از کاندوم و یا استفاده از روش‌های ضد‌بارداری مانند پیل‌های ضدبارداری، دیافراگم، ایمپلانت‌های ضدبارداری و غیره استفاده‌کنید.

چه چیزی قرص اورژانسی را خنثی میکند؟

اگر از قرص اورژانسی پس از مصرف غذا یا مکمل‌هایی که قابلیت خنثی کردن آن را دارند استفاده‌شود، ممکن‌است اثرات آن کاهش‌یابد. برخی‌از موادی که می‌توانند باعث خنثی‌شدن قرص اورژانسی لوونورژسترول شوند، عبارت‌اند از:

• کربوهیدرات‌های ساده مانند قند، شکر و مواد شیرین‌کننده‌های مصنوعی (پس‌از مصرف قرص اورژانسی، حداقل تا ۲ ساعت قبل و بعد آن شیرینی نخورید.)
• آنتی‌اکسیدان‌های قوی مانند ویتامین C و  E
• برخی‌از داروها مانند کاربامازپین، فنوباربیتال، فنیتوئین، ریفامپین، تتراسیکلین و برخی آنتی‌بیوتیک‌ها

تعداد مصرف قرص اورژانسی در ماه چند تا است؟ چند بار می‌ توانید از قرص لوونورژسترول استفاده کنید؟

قرص ضدبارداری اورژانسی برای شرایط اضطراری جلوگیری از بارداری طراحی‌شده‌است و نباید به‌عنوان یک روش پیشگیری معمول مورد‌استفاده قرار‌گیرد. شما فقط یکبار در ماه مجاز هستید از قرص اورژانسی استفاده‌کنید. (در سال ۳ یا ۴ بار):

• شما می‌توانید قرص‌های ضد بارداری اضطراری را در هر زمان از چرخه‌ی قاعدگی مصرف‌کنید.
• شما مجاز هستید فقط یک بار در طول چرخه‌ی قاعدگی خود از قرص اورژانسی استفاده‌کنید.
• شما مجاز هستید تنها ۲ تا ۳ بار در سال از قرص اورژانسی استفاده‌کنید.

نکات مهم در مورد نحوه مصرف قرص اورژانسی

قرص لوونورژسترول خوراکی، گزینه‌ی موثری برای پیشگیری اضطراری از بارداری در زنانی استفاده‌می‌شود که رابطه‌ی جنسی محافظت‌نشده داشته‌اند، یا روش جلوگیری از بارداری در آن‌ها با شکست مواجه شده‌است. اما این روش به اندازه‌ی سایر روش‌های پیشگیری از بارداری موثر نیست و برای استفاده‌ی روتین توصیه نمی‌شود. طریقه مصرف قرص اورژانسی لوونورژسترول نکاتی دارد.

نکات مهم در مورد طریقه مصرف قرص اورژانسی لوونورژسترول این موارد است:

• قبل از استفاده از لوونورژسترول، مطمئن شوید که باردار نیستید.
• استفاده از قرص اورژانسی، ممکن است دوره‌ی پریود شما را تا یک هفته به تاخیر بیندازد.
• اگر طی ۳ تا ۴ هفته از مصرف قرص اورژانسی پریود نشدید، لازم است آزمایش بارداری بدهید.
• اگر وقوع خونریزی قاعدگی بیش از یک هفته و حداکثر ۲ هفته پس از مصرف قرص اورژانسی طول بکشد، لازم است تست بارداری بدهید.
• اگر طی ۳ تا ۵ هفته پس از مصرف قرص دچار درد شکمی شدید، به پزشک مراجعه‌کنید. این موارد می‌تواند نشانگر سقط جنین یا حاملگی خارج رحمی باشد.
• مصرف دوزهای اضافی قرص ضدبارداری اضطراری، میزان تاثیر قرص را افزایش نمی‌دهد.
• تصور می‌شود که لوونورژسترول پس از مصرف وارد شیر مادر می‌شود. لذا در مادران شیرده باید با احتیاط استفاده‌شود.
• اگر به قرص لوونورژسترل یا هر یک از ترکیبات موجود در آن حساسیت دارید، بهتر است از آن استفاده نکنید؛ یا قبل از استفاده از آن با پزشک خود مشورت کنید.
• طبق تحقیقات انجام‌شده، قرص لوونورژسترول ممکن است در زنان دارای اضافه وزن، به‌درستی عمل نکند.
• در مورد تاثیرات کلیوی و کبدی قرص لوونورژسترول تحقیقاتی انجام نشده‌است، به‌همین دلیل اطلاعاتی در دسترس نمی‌باشد.
• این محصول برای استفاده در سنین قبل از قاعدگی (قبل از ۱۷ سال) در نظر گرفته نشده‌است و داده‌های دارویی برای این جمعیت در دسترس نیست.
• هیچ مدرکی مبنی‌بر افزایش خطر سرطان با مصرف کوتاه‌مدت پروژستین‌ها وجود ندارد.
• قرص لوونورژسترل باید در دمای اتاق بین ۱۵ تا ۳۰ درجه‌ی سانتی‌گراد (۵۹ تا ۸۶ درجه‌ی فارنهایت) و دور از گرما و رطوبت و به‌دور از دسترس کودکان نگهداری شود.

زمان مصرف قرص اورژانسی

‌دستورالعمل‌های زیر، تنها در مورد زنان با سن بیش از ۱۷ سال صدق می‌کند. در صورتی‌که سن شما کمتر از ۱۷ سال است، باید برای مشاوره از پزشک زنان کمک‌بگیرید.

• لوونورژسترول یک قرص خوراکی است. برای حداکثر کارایی، این قرص پیشگیری از بارداری اضطراری را باید در اسرع وقت و کمتر از ۷۲ ساعت (۳روز) پس از رابطه‌ جنسی محافظت‌نشده مصرف‌کنید.
• هرچه زمان مصرف قرص اورژانسی با رابطه‌ی جنسی محافظت‌نشده بیشتر باشد، احتمال تاثیر قرص کاهش می‌یابد.
• با مصرف قرص لوونورژسترول تا ۳ روز بعد از رابطه‌ی جنسی محافظت‌نشده، احتمال بارداری ۷۵ تا ۹۸٪ کاهش می‌یابد.
• اگر در روزها و هفته‌ها بعد از مصرف قرص لوونورژسترول، رابطه‌ی جنسی محافظت‌نشده داشتید، در معرض خطر بارداری هستید. زیرا تاثیر قرص لوونورژسترول تنها تا ۳ روز باقی‌می‌ماند. پس حتما از یک روش مکمل برای پیشگیری از بارداری استفاده‌کنید.
• اگر ظرف ۲ ساعت پس از مصرف قرص لوونورژسترول استفراغ کردید، باید دوز دیگری مصرف‌کنید. این به این معنی است که قرص، زمان لازم برای ورود به سیستم گردش خون را نداشته‌است و هورمون‌ها نمی‌توانند برای جلوگیری از بارداری اثر بگذارند.

اثرات قرص اورژانسی و موارد مصرف آن

احتمالا این مسئله ذهن شما را درگیر کرده‌است که تاثیر قرص اورژانسی چیست؟ از آنجایی که لوونورژسترول به‌طور ناگهانی هورمون‌هایی را وارد بدن شما می‌کند، باید تاثیر زیادی داشته‌باشد تا از لانه‌گزینی و بارداری جلوگیری کند. بارداری چه زمانی اتفاق‌می‌افتد؟ هنگامی‌که سلول تخمک زن و اسپرم مرد با هم ترکیب شوند و سلول تخم را ایجاد کنند. این سلول تقسیم می‌شود و در رحم گردش می‌کند تا به محل مناسبی برسد و در آنجا جای بگیرد. این دانه‌ی کوچک در رحم می‌روید و شروع به رشد می‌کند.

تاثیر قرص اورژانسی بر دیواره‌ی رحم است. دیواره‌ی رحم در نقش زمین برای این دانه‌ است. هنگامی‌که زمین مساعد نباشد، لانه‌‌گزینی اتفاق نمی‌افتد و سلول تخم دفع می‌شود و از بارداری پیشگیری می‌شود. قرص‌های اورژانسی باعث ریزش دیواره‌ی رحم می‌شوند. با نامساعد کردن دیواره‌ی رحمی و غلیظ‌شدن ترشحات،‌ از حرکت اسپرم و رسیدن آن به تخمک هم جلوگیری می‌شود. بنابراین ممکن است بارداری توسط پیشگیری از لقاح اسپرم و تخمک، جلوگیری شود.

لوونورژسترول تاثیرات دیگری هم دارد. دیگر تاثیر قرص اورژانسی به‌هم‌زدن بالانس هورمونی است. به‌هم‌خوردن بالانس هورمونی می تواند مشکلاتی را برای زن ایجاد کند که در بخش عوارض جانبی دارو به آنها پرداخته‌شده‌است. مثلا تهوع و استفراغ یکی از عوارض شایع خوردن قرص اورژانسی بارداری است.

قرص اورژانسی برای پریود شدن سریع کاربرد دارد؟

قرص‌های پیشگیری از بارداری اورژانسی، برای پریود شدن سریع طراحی نشده‌اند. هدف اصلی قرص اورژانسی لوونورژسترول جلوگیری از بارداری پس‌از رابطه‌جنسی محافظت‌نشده یا شکست روش‌های پیشگیری از بارداری است. با‌این‌حال، ممکن است قرص اورژانسی باعث تغییراتی در چرخه و جریان قاعدگی شود، از جمله جلوافتادن یا عقب‌افتادن چرخه‌قاعدگی، خونریزی شدیدتر یا سبک‌تر و یا لکه‌بینی بین دوره‌های قاعدگی.

قرص اورژانسی و پریود: بعد از خوردن قرص اورژانسی چند روز بعد باید پریود شویم؟

قرص اورژانسی بر روی پریود هم اثراتی دارد که در ادامه به آن می‌پردازیم.

دانستیم که قرص اورژانسی بر روی بدن تاثیراتی دارد که مجموع آنها با هم به جلوگیری از بارداری کمک‌می‌کنند. قرص لوونورژسترول تاثیرات دیگری هم دارد که شامل اثر گذاشتن بر پریود هم می‌شوند. ریزش دیواره‌ی رحم و خونریزی پریود نامیده می‌شود که باید در نتیجه‌ی تغییرات رحمی و تخمدانی مشخصی اتفاق‌بیفتد. هنگامی‌که شما قرص اورژانسی مصرف می‌کنید، در بدنتان تغییرات هورمونی رخ می‌دهد که در نهایت منجر به پریود شدن می‌شود. در اینصورت فرد خیالش از بابت بارداری راحت می‌شود و مطمئن می‌شود که بارداری نیست.

اما چه زمانی پریود شدن بعد از خوردن قرص اورژانسی رخ می‌دهد؟ هنگامی‌که زن قرص اورژانسی را مصرف می‌کند، معمولا در هفته‌ی اول بعد از مصرف قرص پریود می‌شود. اما اگر خونریزی تا ۲ هفته بعد از مصرف قرص اتفاق نیفتاد، باید تست بارداری داده‌شود و بررسی‌های لازم انجام‌گیرد.

دوزهای مختلف قرص‌ اورژانسی ضد بارداری

دوزهای مختلفی از قرص‌های ضد بارداری اورژانسی موجود است، از جمله قرص لوونورژسترول ۱.۵ میلی‌گرم و قرص لوونورژسترل ۷۵. میلی‌گرم. قرص ۱.۵ میلی‌گرمی رایج‌ترین دوز مصرفی است و به صورت تک دوز در اسرع وقت پس‌از رابطه‌جنسی محافظت‌نشده یا نارسایی پیشگیری از بارداری مصرف‌می‌شود. قرص ۷۵. میلی‌گرمی در دو نوبت به فاصله ۱۲ ساعت مصرف می‌شود و کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قرص اورژانسی لوونورژسترول ۱/۵

قرص اورژانسی ضد بارداری ۱/۵ حاوی ۱.۵ میلی‌گرم لوونورژسترل است و باید حداکثر تا ۷۲ ساعت بعد از مقاربت‌جنسی در یک نوبت استفاده‌شود. درصورتی‌که ۷۲ ساعت بعد از رابطه جنسی‌تان از قرص اورژانسی لوونورژسترول ۱/۵ استفاده‌کنید اثربخشی آن کاهش‌می‌یابد.

عوارض قرص اورژانسی چیست؟

برخی از خانم‌ها بعد از مصرف قرص اورژانسی، عوارض خفیف و موقتی را تجربه می‌کنند. عوارض جانبی قرص لوونورژسترول که معمولاً فقط چند روز ادامه می‌یابد ممکن است شامل این موارد باشد:

• حالت تهوع یا استفراغ
• سرگیجه
• خستگی
• سردرد
• حساس شدن پستان‌ها
• قاعدگی نامنظم
• خونریزی بین دوره‌های قاعدگی یا خونریزی شدید در قاعدگی
• درد لگن
• درد شکم
• گرفتگی عضلات
• و تغییرات خلق و خو

عوارض جانبی نادر:

اگرچه ایجاد علائم واکنش آلرژیک نادر است اما ممکن است در برخی افراد ایجاد شود،‌ شامل؛

• کهیر
• خارش
• تنگی نفس
• ورم صورت، تورم لب، تورم زبان یا تورم گلو.

در صورت مصرف بیش‌از‌حد قرص لوونورژسترول و مشاهده‌ی عوارض جانبی شدید، به یک مرکز درمانی مراجعه‌کنید.

عوارض قرص اورژانسی بر پریود

قرص اورژانسی ضدبارداری ممکن است عوارضی از جمله تغییر در چرخه قاعدگی ایجاد کند. عوارض قرص اورژانسی نادر و بیشتر غیرجدی است، اما دربرخی‌‌موارد ممکن‌است عوارض جدی و نادر رخ‌دهد. برخی‌از بدترین عوارض قرص اورژانسی عبارت‌اند از:

• خونریزی نامنظم
• لکه‌بینی بین قاعدگی
• تغییر در زمان پریود
• خونریزی دوره‌ای شدید
• خونریزی واژینال طولانی مدت
• عفونت‌های مجاری تناسلی

عوارض قرص اورژانسی تا چند روز ادامه دارد؟

مدت زمان عوارض جانبی قرص‌ اورژانسی ضدبارداری ممکن است بسته‌به فرد و داروی خاص مورد استفاده متفاوت باشد. به‌طور‌کلی، عوارض‌جانبی چند روز تا یک هفته پس از مصرف دارو ادامه‌دارد. برخی‌از عوارض جانبی، مانند تغییر در چرخه قاعدگی، ممکن است برای مدت زمان طولانی‌تری باقی‌بماند. اگر عوارض جانبی شدید یا مداوم دارید، لطفا با پزشک صحبت‌کنید.

چگونه عوارض قرص اورژانسی را از بین ببریم؟

متاسفانه نمی‌توان عوارض قرص اورژانسی را به‌طور کامل ازبین‌برد. با‌این‌حال، دربرخی‌موارد، می‌توانید از روش‌هایی برای کاهش عوارض استفاده‌کنید، از جمله:

• استفاده از قرص‌های ضددرد برای کاهش درد
• استفاده از داروهای خفیف برای کاهش تهوع و استفراغ
• استفاده از داروهای ضدالتهاب برای کاهش التهاب و خونریزی

در صورتیکه دچار عوارض قرص اورژانسی شده‌اید، می‌توانید با دکتر زنان مشورت کنید.

موارد احتیاط لوونورژسترول: قرص اورژانسی در شیردهی

باید بدانید که برای خانم‌هایی که زایمان می‌کنند، بلافاصله احتمال بارداری وجود دارد. امکان بارداری بلافاصله بعد از زایمان ایجاد می‌شود، حتی اگر خانم در حال شیردهی باشد و یا هنوز پریود نشده‌باشد. از طرفی، حداقل ۲ سال فاصله‌گذاری بین دو بارداری مفید است. در صورتیکه مادر مجددا و سریعا باردار شود، آسیب‌هایی به بدن او وارد خواهد‌شد و آسیب خواهددید.

پس ضروری است که در دوران شیردهی،‌ مادر یک روش جلوگیری انتخاب‌کند. توصیه‌می‌شود که مادر از روز ۲۱ تا ۲۸ بعد از زایمان، روش جلوگیری مثل قرص‌های پروژسترون (مینی پیل یا همان لاینسترول) و یا آیودی استفاده‌کنند. مانند زمان‌های دیگر از دوره‌ی باروری یک خانم، ممکن است که سکس محافظت‌نشده انجام شود و خانم در معرض بارداری قرار بگیرد. در این صورت، آیا می‌توان از قرص‌های اورژانسی برای جلوگیری از بارداری استفاده‌کرد؟

در صورتیکه در زمان شیردهی سکس محافظت‌نشده‌ای اتفاق‌بیفتد،‌ می‌توان با استفاده از ۱.۵ میلی‌گرم لوونورژسترول از بارداری ناخواسته پیشگیری کرد. هیچ محدودیتی برای شیردهی ایجاد نمی‌شود و مشکلی وجود ندارد. البته این دوز قرص لوونورژسترول باید در ۷۲ ساعت اول بعد از انجام سکس خورده‌شود.

علائم بارداری بعد از مصرف قرص اورژانسی

مصرف قرص اورژانسی طبق دستور می‌تواند شانس بارداری را تاحد‌زیادی کاهش دهد، اما ۱۰۰٪ موثر نیست. اگر زنی با وجود مصرف قرص اورژانسی باردار شود، ممکن‌است برخی‌از علائم رایج بارداری را تجربه‌کند، از جمله:

• عقب افتادن پریود بیش‌از ۳ هفته یا خونریزی غیرطبیعی
• تهوع و استفراغ
• خستگی
• حساسیت یا تورم سینه
• سردرد یا سرگیجه
• نوسانات خلقی یا تحریک‌پذیری
• نفخ یا گرفتگی شکم

توجه به این نکته ضروری است که این علائم می‌تواند ناشی از عوامل دیگری نیز باشد و داشتن یک یا چند مورد از آنها لزوما به معنای باردار بودن یک زن نیست. اگر خانمی پس از مصرف قرص اورژانسی نگرانی‌هایی درمورد بارداری داشته‌باشد، باید تست بارداری انجام دهد.

آیا قرص لوونورژسترول باعث محافظت در برابر بیماری های مقاربتی می شود؟

به‌جز محافظت در برابر بارداری، محافظت دیگری نیز در رابطه‌ی جنسی وجود دارد که باید به آن توجه‌کنید. یعنی محافظت در برابر بیماری های مقاربتی (STD)، شامل:

• اچ آی وی
• ایدز (HIV/AIDS)
• عفونت کلامیدیایی
• تبخال دستگاه تناسلی
• سوزاک
• هپاتیت
• ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) یا زگیل تناسلی
• سفلیس
• و عفونت تریکوموناسی.

برخی از این بیماری‌های مقاربتی می‌توانند بسیار جدی باشند و منجر به نازایی، مشکلات دوران بارداری، بیماری‌های مزمن و حتی مرگ شوند. قرص لوونورژسترول هیچ‌گونه محافظتی در برابر عفونت‌های مقاربتی ایجاد نمی‌کند.

تداخلات دارویی قرص لوونورژسترول

تداخلات دارویی ممکن است نحوه‌ی عملکرد داروها را تغییر دهد. یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. داروها یا فرآورده‌های گیاهی که تجزیه‌ی پروژستین‌ها را افزایش می‌دهند، ممکن است غلظت پلاسمایی پروژستین‌ها و اثر قرص‌های حاوی پروژستین مثل لوونورژسترول را کاهش دهند. این اثر می‌تواند منجر به بارداری شود.

برخی از داروها یا محصولات گیاهی که ممکن است اثر قرص‌های پروژستین را کاهش دهند شامل این موارد هستند:

• داروهای ضدتشنج (باربیتورات‌ها، کاربامازپین، فلبامات، فنی‌توئین، توپیرامات).
• داروهایی که در درمان HIV استفاده‌می‌شوند.
• ریفامپین
• آمفتامین
• گریزوفولوین
• ایبوپروفن
• آموکسی سیلین
• آزیترومایسین
• کافئین
• سیتالوپرام
• لوراتادین
• دولوکستین
• داکسی سایکلین
• ونلافاکسین
• لاموتریژین
• استامینوفن
• فلوکستین
• دیازپام
• آلبوترول
• ستیریزین.

اطلاعات دارویی لوونورژسترول و دیگر قرص های اورژانسی برای پیشگیری از بارداری ناخواسته چیست؟

در جدول زیر توضیحات لازم برای قرص اورژانسی را آورده‌ایم. همچنین در ادامه داروهای دیگری که برای پیشگیری از بارداری ناخواسته داریم را معرفی کرده‌ایم.

تنها راه پیشگیری سریع و فوری از بادراری ناخواسته قرص لوونورژسترول نیست. اما قطعا یکی از بهترین و امن‌ترین روش‌ها، قرص اورژانسی لوونورژسترول است. از دیگر انواع قرص اورژانسی رایج در دنیا می‌توان به قرص یولی پیریستال (الا، الاوان: ellaOne) هم اشاره‌کرد. برای استفاده از قرص الاوان نیاز به نسخه‌ی پزشک دارید. قرص الا (الاوان) به‌صورت یک قرص تک دوز ۳۰ میلی‌گرمی، تا ۱۲۰ ساعت بعد از رابطه‌ی جنسی قابل استفاده است. تفاوت اصلی قرص ولی پیریستال (یولی پیریستال) با قرص لوونورژسترول در این است که قرص یولی پیریستال دارویی ضدهورمونی است که از هورمون‌هایی که برای تشکیل جنین لازم است، جلوگیری می‌کند.

این که بهترین قرص اورژانسی کدام است، بستگی به بدن فرد و تشخیص پزشک دارد.

IUD هم یکی دیگر از روش‌های جلوگیری اضطراری از بارداری محسوب می‌شود. برای این کار باید تا ۵ روز بعد از رابطه جنسی محافظت‌نشده آیودی مسی را در رحم کار گذاشت. البته خوبی این روش این است که IUD تا مدتی طولانی از بارداری پیشگیری می‌کند. اما برای استفاده از آیودی مسی حتما با دکتر متخصص زنان مشورت کنید.

قرص LD و قرص HD (قرص‌های استروژن-پروژستینی) که از معروف‌ترین قرص‌های ضدباردرای هستند را هم می‌توان در موراد اورژانسی استفاده‌کرد. اما با این روش:

• قرص LD: بلافاصله بعد از سکس (در اولین فرصت) ۴ عدد مصرف‌شود و ۴ عدد قرص ال دی با فاصله ۱۲ ساعت (یا در فاصله ۱۲ ساعت بعد از رابطه) مصرف‌شود.
• قرص HD: بلافاصله بعد از سکس (در اولین فرصت) ۲ عدد مصرف و ۲ عدد هم ۱۲ ساعت بعد مصرف‌شود.

آیا بعد از مصرف قرص اورژانسی احتمال بارداری هست؟

شاید این سوال را بپرسید که در چه صورت قرص اورژانسی اثر نمیکند؟ می‌دانیم که قرص‌های اورژانسی برای پیشگیری از بارداری استفاده می‌شوند. قرص لوونورژسترول، در صورتیکه کاندوم در زمان نزدیکی پاره شود یا فرد احساس کند که احتمال بارداری وجود دارد، می‌تواند جلوی بارداری را بگیرد. اما آیا چنین امکانی وجود دارد؟ آیا می‌توان از بارداری با قرص اورژانسی جلوی بارداری را گرفت؟

جالب است بدانید که قرص اورژانسی نمی‌تواند به‌طور ۱۰۰٪ و حتمی از بارداری پیشگیری کند. ممکن است که این قرص نتواند موفقیت‌آمیز عمل کند، روش جلوگیری شکست بخورد و بارداری اتفاق‌بیفتد. دلایل بسیاری برای این شکست وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.‌

یکی از دلایلی که ممکن است باعث شکست قرص لوونورژسترول شود، این است که خانم در حال استفاده از داروهای دیگری باشد که با قرص اورژانسی تداخل دارند. این مشکل می‌تواند در زمان استفاده از قرص‌های ‌‌LD هم پیش بیاید. بنابراین باید به سابقه‌ی دارویی فرد توجه ویژه کرد. از موارد دیگر شکست، BMI بالا است. کسی که خیلی چاق باشد و شاخص توده بدنی بالایی داشته‌باشد، ممکن است نتواند از لوونورژسترول بهره ببرد. البته قرص اورژانسی در بیشتر مواقع عمل می‌کند و تاثیرگذار است.

قرص اورژانسی باید در بازه‌ی زمانی مناسبی مصرف شود. بیشترین اثربخشی این دارو در ۷۲ ساعت اول بعد از نزدیکی است. در صورتیکه این قرص بعد از این بازه مصرف شود، اثربخشی روش کاهش پیدا می‌کند.

نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر

یکی از روش‌های جلوگیری از بارداری، داروهای هورمونی است. اما مواقعی وجود دارد که نیاز به روش‌های جلوگیری از بارداری اورژانسی است. یکی از روش‌های اورژانسی استفاده از قرص‌های اورژانسی است. اما مهم این است که در مواقع مناسبی از این دارو استفاده کنیم. زیرا قرص‌های اورژانسی می‌تواند اثرات مخربی داشته‌باشند.