تبخال دستگاه تناسلی چیست؟
تبخال دستگاه تناسلی یکی از بیماریهایی است که میتواند برای هر کسی که رابطهی جنسی دارد ایجاد شود. یکی از مهمترین عواملی که در ابتلا به این ویروس در افراد وجود دارد، داشتن چند شریک جنسی و سکس پرخطر است. از آنجایی که ویروس هرپس سیمپلکس تا آخر عمر در بدن فرد آلوده باقی میماند و بیماری درمان ندارد، باید با راههای انتقال و درمان این بیماری آشنا شوید.
برای مطالعه مطالب مرتبط کلیک کنید:
معرفی بیماری سوزاک همراه با علائم و درمان
9 بیماری مقاربتی + راه های درمان و پیشگیری
فهرست عناوین
تبخال دستگاه تناسلی چیست؟
تبخال دستگاه تناسلی یک عفونت شایع جنسی و از بیماری های مقاربتی است که توسط ویروس هرپس سیمپلکس (HSV) ایجاد میشود. تماس جنسی راه اصلی شیوع ویروس است. بعد از عفونت اولیه، ویروس در بدن به صورت خفته باقی میماند و میتواند چندین بار در سال فعال شود. تبخال دستگاه تناسلی میتواند باعث درد، خارش و زخم در ناحیه تناسلی شود، اما ممکن است هیچ علامت یا علائمی از تبخال دستگاه تناسلی وجود نداشتهباشد. فرد در صورت آلودهشدن به ویروس حتی بدون داشتن علائم، قادر با انتقال بیماری است.
هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما داروها میتوانند علائم و خطر ابتلای آن به دیگران را کاهش دهند. کاندوم میتواند از شیوع عفونت تبخال دستگاه تناسلی جلوگیری نماید.
تبخال تناسلی به انگلیسی herpes simplex یا HSV گفته میشود.
تبخال تناسلی زنان
این بیماری ویروسی که ناحیهی تناسلی را آلوده میکند، بیشتر در زنان دیدهمیشود. ناحیهی لبهای بزرگ و لبهای کوچک، همچنین در نزدیکی مقعد با تبخالهای دردناک که به شکل تاول هستند، پر میشود. در صورتیکه با این علامت مواجه شدید باید به ماما و یا دکتر زنان مراجعه کنید. اگر به تبخال تناسلی مبتلا باید، بارداری شما نیز نیازمند اقدامات احتیاطی خاصی است.
تبخال تناسلی در مردان
مردان هم میتوانند به تبخال تناسلی مبتلا شوند و اگر چنین چیزی در آنها دیدهشود، باید به دکتر اورولوژیست مراجعه کنند. این ویروس میتواند بر روی آلت تناسلی ایجاد تبخال کند. همچنین معمولا مردان تبخال تناسلی را به زنان منتقل میکنند چون دیرتر از خود علائم نشان میدهند.
از کجا بفهمیم تبخال تناسلی داریم؟
بیشتر مبتلایان به ویروس هرپس سیمپلکس از آلودگی خود به این ویروس اطلاعی ندارند، زیرا هیچ علامت و نشانهای ندارند یا علائم و نشانههای آنها بسیار خفیف است. علائم ممکن است حدود ۲ تا ۱۲ روز پس از قرارگرفتن در معرض ویروس ظاهر شوند. در صورت بروز، نشانه های تبخال تناسلی شامل موارد زیر میباشند:
- درد یا خارش؛ ممکن است تا زمان بهبود عفونت، درد و حساسیت را در ناحیه تناسلی احساس کنید.
- برجستگیهای کوچک قرمز یا تاولهای ریز سفید؛ ممکن است چند روز تا چند هفته پس از عفونت ظاهر شود.
- زخمها؛ ممکن است هنگام پارگی یا خونریزی تاولها ایجاد شود و این زخمها ممکن است منجر به احساس درد در زمان ادرار کردن شوند.
- پوستهپوسته شدن؛ پس از بهبود زخمها، پوست در آن منطقه پوستهپوسته دیده میشود.
- در طی بروز اولیه، ممکن است علائمی شبیه به آنفلوانزا مانند تورم گرههای لنفاوی در کشاله ران، سردرد، درد عضلانی و تب پدیدار شود.
۱. شکل ظاهری تبخال تناسلی در زنان و علائم آن
تاول پوستی ناشی از این بیماری در محل ورود عفونت به بدن ظاهر میشوند و فرد میتواند عفونت را با تماس دست به زخمهای ایجادشده و سپس مالش یا خراشدادن قسمت دیگری از بدن با همان دست آلوده، از جمله چشم، پخش کند.
نواحی مشترک مستعد به ایجاد زخم در زنان و مردان عبارتند از:
- باسن و رانها
- مقعد
- دهان
- میزراه (پیشابراه یا مجرای ادراری که باعث تخلیه ادرار از مثانه به خارج از بدن میشود.)
نواحی مستعد به ایجاد زخم در زنان عبارتند از:
- ناحیه واژن
- دستگاه تناسلی خارجی
- دهانه رحم
۲. شکل ظاهری تبخال تناسلی در مردان و علائم آن
نواحی مستعد به ایجاد زخم در مردان عبارتاند از:
- آلت تناسلی مردانه
- اسکروتوم یا بیضهها
و علائم به همان شکلی است که در زنان هم دیدهشدهاست.
۳. علائم عود هرپس
تبخال دستگاه تناسلی در هر فرد متفاوت است. علائم و نشانهها ممکن است سالها به مدت طولانی عودکرده، خاموش و روشن شوند. بنابراین برخی از افراد هر سال دورههای زیادی از تظاهرات تبخال را تجربه میکنند. بااینحال، برای بسیاری از افراد، با گذشت زمان بروز بیماری کاهش مییابد. در طول دورهی عود، کمی قبل از ظاهرشدن زخمها، ممکن است علائم زیر را احساس کنید:
- سوزش، سوزنسوزن شدن و خارش در جایی که عفونت برای اولین بار وارد بدن شما شدهاست.
- درد در قسمت تحتانی کمر، باسن و پاها
بااینحال، به طور کلی در زمان عود درد کمتر از بروز اولیه است و زخمها سریعتر بهبود مییابند.
برای تشخیص و درمان هرپس تناسلی به چه دکتری مراجعه کنیم؟
هرپس تناسلی یا تبخال تناسلی یک بیماری مقاربتی است که برای تشخیص و درمان آن باید به دکتر مراجعه کنید. علائم هرپس را که میشناسید! اگر با هر یک از این علائم مواجه شدید، چه در خود و چه در شریک جنسی خود، باید به دکتر اورولوژیست برای مردان و به دکتر زنان برای خانمها مراجعه کنید. همچنین دکتر عفونی هم میتواند در این زمینه به شما کمک کند.
علل ایجاد تبخال تناسلی چیست؟
دو نوع ویروس هرپس سیمپلکس میتواند باعث عفونت تبخال دستگاه تناسلی شود. این نوع بیماری توسط ویروس ایجاد میشود. ویروس عامل ایجاد تبخال تناسلی است و تبخال تناسلی همانطور که از نام آن پیداست، نوعی آفت و تاول است که در ناحیهی تناسلی ایجاد میشود. تبخالی که در دهان هم ایجاد میشود، در اثر ویروس هرپس است.
عوامل خطر ابتلا به هرپس سیمپلکس چیست؟
به نقل از winchesterhospital، موارد متعددی میتوانند در ابتلا به این بیماری موثر باشند. عوامل زیر خطر ابتلا به این بیماری را افزایش میدهند:
- یکی از اصلیترین مواردی که میتواند در ابتلا به تبخال تناسلی موثر باشد، این است که زن باشید. جنسیت از مهمترین عوامل خطر ابتلا به هرپس سیمپلکس است. البته که این بیماری از مردان به زنان بیشتر و راحتتر منتقل میشود، اما زن بودن در بیمار شدن موثرتر است.
- نوجوانان بیشتر از دیگر افراد به این بیماری مبتلا میشوند. اگر سن شما زیر ۲۰ باشد، احتمال بیشتری دارد که به این بیماری مبتلا شوید. مخصوصا اگر سکس محافظتنشده و یا رفتارهای پرخطر در سکس داشتهباشید.
- از موارد مهم دیگری که ممکن است که در ابتلا به این بیماری موثر باشد، این است که شرکای جنسی متعدد داشتهباشید. گفته شدهاست که اگر در زندگی خود بیشتر از ۳ پارتنر جنسی داشتهباشید، پرخطر محسوب میشوید. پس تعداد شرکای جنسی در ابتلا به این بیماری بسیار موثر است.
- رابطهی جنسی داشتن با کسی که به این بیماری مبتلا بودهاست.
- تغییر سریع در شریک جنسی میتواند در ابتلا به این بیماری موثر باشد.
- کسانی که از کاندوم استفاده نمیکنند و یا به اشتباه از آن استفاده میکنند، احتمال ابتلا به این بیماری را دارند.
- اگر به بیماریهای مقاربتی دیگری مبتلا باشید احتمال اینکه به این بیماری هم مبتلا شوید، زیاد است.
- یکی از مهمترین عوامل خطری که در ابتلا به بیماری تبخال تناسلی وجود دارد، ابتلا به عفونت HIV است. کسانی که به بیماریهای نقص ایمنی مبتلا هستند و یا شرایطی دارند که جنگیدن با هرپس برای آنها سخت میشود، میتوانند به این بیماری مبتلا شوند.
- یکی دیگر از عوامل خطر ابتلا به این بیماری رابطهی جنسی داشتن در سن پایین است.
تشخیص تبخال تناسلی چگونه انجام می شود؟
پزشک معمولاً میتواند بر اساس معاینه بالینی و نتایج آزمایشات آزمایشگاهی، تبخال دستگاه تناسلی را تشخیص دهد. برخی از مواردیکه در تشخیص این بیماری کمک میکند، شامل موارد زیر هستند:
۱. کشت ویروسی
این آزمایش شامل گرفتن نمونه بافت با خراشیدن زخمها برای آزمایش در آزمایشگاه است.
۲. آزمایش واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR)
از این آزمایش برای کپیکردن DNA از نمونه خون، بافت زخم یا مایع نخاعی استفاده میشود. سپس با آزمایش DNA میتوان وجود HSV و نوع آن را مشخص کرد.
۳. آزمایش خون
به وسیلهی تجزیه و تحلیل آزمایش خون وجود آنتیبادیهای HSV جهت تشخیص عفونت تبخال ثابت میشود.
درمان تبخال تناسلی چیست؟
هیچ درمانی برای تبخال دستگاه تناسلی وجود ندارد، اما کمک به درمان با داروهای ضدویروسی بدون نسخه تاحدی ممکن است:
- در بروز اولیه بیماری، بهبود زخمها را تسریع بخشد.
- شدت و مدت زمان علائم را در بروز مکرر کاهش میدهد.
- دفعات عود را کاهش میدهد.
- شانس انتقال ویروس تبخال به دیگری را به حداقل میرساند.
- داروهای ضدویروسی که در درمان تبخال دستگاه تناسلی استفاده میشود، عبارتند از:
- آسیکلوویر
- والاسیکلوویر
ممکن است پزشک مصرف دارو را تنها هنگامی که علائم بروز کند و یا به صورت مداوم بدون وجود هرگونه علائمی توصیه کند. این داروها معمولاً به خوبی تحمل میشوند و عوارض جانبی کمی دارند.
درمان سریع تبخال تناسلی چیست؟
اکنون میدانید که هرپس و یا تبخال تناسلی درمان ندارد اما برای تسکین علائم تبخال تناسلی در زمان کوتاه میتوانید از داروهای ضدویروسی مانند آسیکلوویر استفاده کنید تا در زمانی کوتاه اثرات آن را از بین ببرد.
رفع تبخال تناسلی در سه دقیقه امکان پذیر است؟
درمان تبخال تناسلی در ۳ دقیقه امکانپذیر نیست. این بیماری یک بیماری ویروسی است که زمانی که به آن مبتلا میشوید، نمیتوانید از شر آن خلاص شوید. در واقع تا آخر عمر به این بیماری مبتلا هستید و تنها میتوانید علائم آن را کنترل کنید. از آنجایی که تبخال تناسلی بیماری دردناکی است، میتوانید از مسکنهایی قوی برای کاهش درد تبخال تناسلی کمک بگیرید. یکی از انواع مسکنهایی که در درمان سریع درد این تبخال به شما کمک میکند، پاراستامول یا همان استامینوفن است.
قرص برای تبخال تناسلی
میتوانید از قرصهای مسکن برای درمان و بهبود درد این تبخال کمک بگیرید. مسکنهای ضدالتهابی غیر استروئیدی از جمله این مسکنها هستند. یکی دیگر از داروهایی که برای درمان تبخال تناسلی کاربرد دارد، استفاده از آسیکلوویر است. این قرص ضد ویروس برای درمان و کنترل تبخال تناسلی شما کاربرد دارد.
جدیدترین درمان تبخال تناسلی
برای درمان تبخال تناسلی از روشهای دارویی ضدویروس استفاده میشود. آسیکلوویر، والاسیکلوویر و فامسیکلوویر داروهای ضدویروسی هستند که میتوانند بروز تبخالها را کنترل کنند.
آنتی بیوتیک برای درمان تبخال تناسلی، داروی تبخال تناسلی
از آنتی بیوتیک نمیتوان برای درمان تبخال تناسلی استفاده کرد. زیرا این دارو برای بیماریهای میکروبی مورد استفاده قرار میگیرد. داروهای ضدویروس برای درمان این بیماری و کنترل آن کاربرد دارند.
تیم درمان تبخال تناسلی متشکل از چه دکترهایی است؟
برای درمان تبخال تناسلی، ابتدا لازم است که با دیدن علائم به دکتر مراجعه کنید. اگر خانم هستید و علائم تبخال تناسلی را در بدن خود دیدید، به دکتر زنان مراجعه کنید.
اگر تبخال تناسلی در آقایان دیدهشود، برای درمان آن باید به دکتر اورولوژیست مراجعه کنید.
گاهی با دیدن اولین علائم میتوانید به دکتر عمومی و یا دکتر عفونی مراجعه کنید. گاهی نیز خانمها با دیدن اولین علائم میتوانید به دکتر مامایی مراجعه کنید تا در صورت لزوم به دکتر زنان مراجعه کنید.
انواع تبخال تناسلی چیست؟
تبخال دو نوع دارد که در ادامه هر دو نوع را معرفی کردهایم.
۱. هرپس سیمپلکس تیپ ۱ (HSV-۱)
این نوع ویروس باعث ایجاد تبخال دهانی در اطراف دهان میشود، اغلب از طریق تماس پوست به پوست منتقل میشود؛ اگرچه ممکن است در طول رابطه جنسی دهانی نیز انتقال یابد. عودهای مکرر نسبت به عفونت HSV-۲ بسیار کمتر است.
۲. هرپس سیمپلکس تیپ ۲ (HSV-۲)
این نوع ویروس معمولاً باعث تبخال دستگاه تناسلی میشود. ویروس از طریق تماس جنسی و تماس پوست به پوست گسترش مییابد. آلودگی به این نوع ویروس شایع و بسیار مسری است حتی در صورتیکه فرد علامتی نداشتهباشد.
از آنجا که ویروس به سرعت در خارج از بدن از بین میرود، ابتلا به این عفونت از طریق تماس با توالت، حوله یا اشیاء دیگری که توسط فرد آلوده استفاده میشود تقریبا غیرممکن است.
عوارض تبخال تناسلی چیست؟
عوارض مرتبط با تبخال دستگاه تناسلی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- سایر عفونتهای منتقلهی آمیزشی؛ ابتلا به زخمهای دستگاه تناسلی خطر انتقال سایر عفونتهای جنسی از جمله ایدز را افزایش میدهد.
- عفونت نوزادی؛ نوزادان متولدشده از مادران آلوده میتوانند در طی فرایند زایمان در معرض آلودگی با ویروس قرار بگیرند، که ممکن است منجر به آسیب مغزی، نابینایی یا حتی مرگ نوزاد شود.
- مشکلات مثانه؛ در بعضی موارد، زخمهای مرتبط با تبخال دستگاه تناسلی میتوانند باعث ایجاد التهاب در اطراف مجرای خارجکنندهی ادرار از مثانه (میزراه) میشود و این تورم میتواند منجر به انسداد مجرای ادراری به مدت چندین روز شود، که در این حالت نیاز به قراردادن سوند جهت تخلیهی مثانه است.
- مننژیت؛ در موارد نادر، عفونت هرپس سیمپلکس منجر به التهاب غشاها و مایع مغزی نخاعی اطراف مغز و نخاع میشود.
- التهاب رکتوم یا راست روده (پروکتیت)؛ تبخال دستگاه تناسلی میتواند منجر به التهاب غشا پوشانندهی راست روده بخصوص در مردان همجنسگرا میشود.
راه پیشگیری از تبخال تناسلی چیست؟
اقدامات پیشگیرانه از تبخال دستگاه تناسلی مردان و سیستم تناسلی زنان همان مواردی است که برای جلوگیری از سایر عفونتهای مقاربتی انجام میشود.
توجه داشتهباشید که رعایت نکات بهداشتی در سکس میتواند از ابتلا به بیماریهای جنسی مقاربتی موثر باشد. در ادامه به برخی از نکاتی که میتوانند به پیشگیری از ابتلا به تبخال تناسلی به شما کمک کند، میپردازیم:
- همیشه سعی کنید که در هنگام سکس از کاندوم استفاده کنید. روش صحیح استفاده از کاندوم را به خوبی بیاموزید.
- سعی کنید از نزدیکی به افرادی که عفونت دارند و یا مشکوک به عفونت هستند، دوری کنید و از سکس با آنها خودداری کنید.
- یک شریک جنسی در طول زمان داشتهباشید و از چند شریک جنسی داشتن در یک زمان خودداری کنید.
- اگر بر روی آلت تناسلی شریک جنسی خود تبخال تناسلی و یا هر یک از ضایعات مشکوک را دیدید، از مقاربت با آنها خودداری کنید.
اقدامات احتیاطی دوران بارداری برای تبخال تناسلی
در صورتیکه هنگام بارداری دچار تبخال تناسلی شدید، حتما پزشک خود را مطلع کنید و در صورت شک به تبخال تناسلی از پزشک خود درخواست آزمایش تشخیصی داشتهباشید.
پزشک جهت پیشگیری از شیوع تبخال در زمان زایمان، در اواخر بارداری مصرف داروهای ضدویروسی را توصیه میکند و در صورت بروز تبخال در زمان زایمان طبیعی، احتمالاً پزشک برای کاهش خطر انتقال ویروس به نوزاد عمل سزارین را پیشنهاد میکند.
نتیجه گیری و راهنمای مراجعه به دکتر
تبخال تناسلی یکی از بیماریهایی است که در اثر آلودهشدن به ویروس ایجاد میشود. اگر میخواهید که تبخال تناسلی برای شما ایجاد مشکل نکند، باید این بیماری را به موقع تشخیص دهید و برای درمان و کنترل آن اقدامات لازم را انجام دهید. تبخال تناسلی از طریق رابطهی جنسی به افرادی که آلوده نیستند، منتقل میشود.
در صورت شک به ابتلا به تبخال تناسلی یا هر گونه عفونت جنسی دیگر به پزشک مراجعه نمایید. اگر بر روی آلت تناسلی شریک جنسی خود نیز علائمی دال بر تبخال تناسلی دیدید، به پزشک مراجعه کنید.